Kuzeyden / güneye ve batıdan / doğuya Türkiye’nin ortalama rakımı: 652 mt tekabül etmektedir. Türkiyenin iller bazında ortama rakımına en yakın il ise; 649 mt ile Kilis ilimizdir. 2020 yılı sonu itibari ile bundan sonra il ve ilçe girişlerinde, ‘tasarruf etmek için’! nüfus ve rakım bilgileri yazılmayacak. Bu bakımdan, özellikle rakım konulu paylaşımların değerini, daha fazla bilmeliyiz.
Bir ilin, rakımlarının tespitinde geçerli olan; O ilin Valilik veya var ise Tren garı binası baz alınıyor. (alıntı bilgi).
01.2024 – Yıllar içerisinde gerçek araştırmaya dayanan bu yazıma tıklayınız. -TAKLİT ve KOPYACILARIMIN olması beni sevindirir ama sizlerin taklitlerime değer vermesi ise, üzer. Benzer sayfalara dikkat ederseniz, aynı veya yakın başlıklı konu içeriklerini okurken, burada geçen yazılımın farkına varırsınız. Başka sitelerde de göreceğiniz;
Türkiye’nin YEDİ bölgelere göre rakımları; ile Türkiye’nin BÖLGELERE göre yükseklikleri; ile başlayan araştırma yazı başlıkları ESASINDA bana aittir. Çeşitli şekilde yazmamın nedeni ise! Sayfama yapılan virüs saldırısı nedeni ile, yazılarımı taşımak ve isimlerini değiştirmek mecburi olmuştu. Bu sefer benim tanındığım başlıkları başkaları, kendi sitelerine aldılar.
81 il’in rakımlarına ait kronolojik listesini İllerin Kara yolu Ve Uydu Üzerinden Rakımları ; Bazı bölgelerimizde olan Kara yolları üzerindeki bazı tepe nokta rakımları ; En yüksek rakıma sahip ilçelerimizi ise: Rakımı en yüksek olan ilçelerimiz başlıklarında yine aynı titizlikle sizlerin takdirlerine sunmaktayım.
Yazdığım bütün yazılarımda olduğu gibi, rakım/rakımlar konusunda en doğru bilgiyi sizlere sunma isteğim bir saplantıya dönüştü. Bir yerleşim yerinin il, ilçe ve köyün; K/G , D/B ve orta yerinin rakımı, farklılık arz eder. Ben bunları dikkate alarak, ortalamasını yazdım. 24 Kasım 2015 günü Anıt Kabiri ziyaret ettim. Duvarda asılı Türkiye haritası ve illeri üzerinde O ilin rakımları yazılı idi.
Bu harita üzerinde Örnek: Antalya il rakımı 37; benim Antalya girişi kara yolu üzerinde devamlı gördüğüm rakım 39. Siz bir tarafa, ben hangisine inanayım. Yalnız, bundan 20 sene önce O ilin valilik binası bir tane iken şimdi, çeşitli isimler altında bir kaç tane var. Bende uydu üzerinden işaretli O ilin merkez valilik binasını bulup en doğru rakım ölçümünü; sizlerin bilgisine sunuyorum.
Takdir edenler! Takdire layık olanlardır.
1 – Doğu Anadolu Bölgesi ve İlleri rakımları: Bu bölge sınırları içinde 15 il bulunmaktadır. 7 bölge içerisinde rakımı en yüksek illerin olduğu 1. bölgemizdir. Bölge ortalama rakımı 1400 mt. Bu bölgede, rakımı en fazla olan il sıralamasına göre: Erzurum 1900 Ardahan 1810 Kars 1755 Hakkari (Çölemerik) 1755 Van 1727 Ağrı (Karaköse) 1630 Bitlis 1535 Muş 1366 Şırnak 1356 Erzincan 1215 Bingöl 1159 Elazığ 1070 Malatya 966 Tunceli (Dersim) 919 ve Iğdır 860 mt ile rakımı en düşük il sıralamasına girmektedir.
2 – İç Anadolu Bölgesi ve İlleri rakımları: 13 ilin toplamından oluşmaktadır. Bölge ortalaması 1021 mt. ile 2. sırada yer almaktadır. Bölgede rakımı en yüksek olan il sıralamasına göre: Yozgat (Bozok) 1315 Sivas 1290 Nevşehir 1196 Niğde 1237 Kayseri 1060 Karaman 1056 Konya 1023 Kırşehir 993 Aksaray 975 Ankara 885 (Çankaya Köşkü 1071 Beştepe rakımı 900 mt) Eskişehir 795 Çankırı 730 ve Kırıkkale 716 mt ile rakımı en düşük il durumundadır. (Seydişehir Belediye önü : 1135 mt. Konya B.B. önünden- Seydişehir 86 km, Seydişehir Antalya merkez arası 213 km. Seydişehir; siyasi olarak Konya ili, iklimsel olarak Ak Deniz Bölgesindedir. Seydişehir – Akseki kavşağı 66 km.
Konya İnlice mah. yolu ∼ 1565, Altın çıkartılan Maden ocağı ∼ 1600, Kar ve tipi cinsi soğukların olduğu Bağıran petrol tesisleri 1530 mt
NOT: Konya/Seydişehir/Antalya yolu; 1974 yılında Ecevit Erbakan hükümeti zamanında ‘Beş Yıllık Kalkınma Proğramına’ alınmış. Lakin daha sonra gelen hükümetler, bu plana riayet etmeyip bir derecede olsa ‘keyfi’ davranıp, bu yatırım engellenmiş. 1990 sonrası Turgut Özal yolu başlattı; 1996 yılında ise Erbakan hükümeti zamanında ulaşıma açılmıştır. Seydişehir – Akseki arası Antalya bölgesi dahilinde 1825 rakımlı Alacabel tepesi, kışın kapanıyor. Bu olumsuz durumu ortadan kaldırmak için Seydişehir Tınaztepe ve Zirve tesislerinin karşısında ki dağın dibindeki 1530 mt rakımlı yerden (Alacabel zirvesinden yaklaşık 300 mt aşağıdan) Akseki /Cevizli Ceceler mevkine 1280 mt inen ≈ 550 mt uzunluğundaki Tınaztepe Tüneli yapımına, 2016 yılında başlanıldı. 2019 yılında bitmiş olacaktı. Bitimi! 2026 yılına bırakıldı!?
3 – Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve İlleri rakımları: 7 il’i kapsamaktadır. Ortalama rakım 729 mt. En yüksek il 939 mt ile Mardin olup Siirt 88 Gaziantep 838 Adıyaman 679 Diyarbakır 673 Batman 575 ve rakımı en düşük il 510 mt ile ŞanlıUrfa
4 – Ege Bölgesi ve İlleri rakımları: 8 il‘den oluşmaktadır. Ortalama rakım 512 mt En yüksek il merkezi 1025 mt ile Afyon, Kütahya 957 Uşak 911 Muğla 658 Denizli 391 Manisa 78 Aydın 71 ve sonuncu sırada 10 mt ile İzmir gelmektedir.
5 – Karadeniz Bölgesi ve İlleri rakımları: 18 vilayetten oluşmaktadır. Ortalama rakım 400 mt. Rakımı en yüksek vilayeti 1555 mt ile Bayburt; Gümüşhane 1169 Çorum 818 Kastamonu 809 Bolu 727 Tokat 630 Artvin 529 Amasya 398 (Merzifon 740 mt) Karabük 262 Düzce 150 Trabzon 40 Sinop 25 Ordu 24 Bartın 14 Giresun 14 Samsun 10 Rize 10 Zonguldak 8 mt ile rakımı en düşük il durumundadır.
6 – Akdeniz Bölgesi ve İlleri rakımları: 9 il‘den oluşmakta, rakım ortalaması 391 mt En yüksek ili 1058 mt Isparta; Burdur 960 Kilis 649 Kahramanmaraş 562 Osmaniye 120 Hatay (Antakya) 89 Antalya 46 Adana 26 ve Mersin 9 mt rakım ile, sonuncudur.
7 – Marmara Bölgesi ve İlleri rakımları: 11 ilden oluşmakta. Rakım ortalaması 109 mt. En yüksek ili 520 mt ile Bilecik. Kırklareli 210 Bursa 163 Balıkesir 145 Edirne 50 Istanbul 35 Sakarya (Adapazarı) 29 Tekirdağ 25 Çanakkale 12 Yalova 7 Kocaeli (İzmit) 4 metrelik rakımlara sahiptirler.
10 mt’lik rakıma sahip iller ise: Kocaeli 4 Yalova 7 Zonguldak 8 Mersin 9 İzmir; Rize; Samsun 10 mt
İlgilenen kişilere: Rakımı alınan noktanın ölçüm anındaki soğuk, sıcak, rüzgarlı, yağmurlu hava durumu ile sabah, öğlen ve akşam vakti alınan ölçümler, farklı çıkmaktadır. (ansiklopedik bilgi)
Dünyanın en yüksek yerleşim yeri; Tibet devletine ait Himalaya dağ uçlarında yer alan Lhuka Bölgesinde bulunan 5070 rakımlı Tuiwa Köyüdür. Uydu üzerinden yaptığım, 43 Avrupa ülkesinin başkent rakımlarına göre, Avrupa’nın en yüksek başkenti İspanya-Fransa arasında bir dağ ülkesi olan Andorra Cumhuriyeti. Başkenti ise, 1100 mt rakımda yer alan Andorra’dır. En düşük rakıma sahip ülke başkentleri ise: 7 mt ile Hollanda – Amsterdam ve İrlanda – Dublin şehirleridir. 43 Avrupa ülke başkentlerinin ortalama yüzeysel rakımı ise, ∼ 200 mt isabet etmektedir.
Dünya denizlerinin ortalama derinliği ise: 4 km kaynak- livescience.com 12.2010 Mecit ALBAYRAK