03.2024 A – Çiftleşmiş ama günlük atmamış veya çiftleşmemiş Ana arının olduğu kovana, başka kovandan arı silkeleme. Arısız bile olsa, içinde günlük ve kapalı yavrusu olan çitayı da, koymayın. Arısını silkelediğin kovanın arıları, günlüklü idi. Bir bakacaklar ki, yavrusuz analı kovana gelmişler. Hemen; Bu ana kim, işe yaramıyor diye saldırıp; anayı öldürürler. – İçinde günlük ve kapalı yavrulu çitası olan veya olmayan kovana, dışarıdan çiftleşmemiş ana vermeyiniz. — anası, günlüğü ve kapalısı kalmamış yaşlı tarlacı arılı kovana da, kafes içerisinde çiftleşmiş ana ile birlikte üzerinde kapalı ve günlüklü gözleri olan bir çita ile birlikte koyup, 3 – 5 gün kovanda bekletiniz. —
Günlüğü var ama kapalısı olmayan kovana da, başka kovandan arı silkelemeyin. Şunu iyi bilin; Başka bir kovandan, mevcudu az analı günlüklü kapalısı olan kovana vereceğiniz takviye arı, sayıca kovandaki toplam arılardan çok daha az olmalı ve takviye arıyı, direkt kovan içine koymayın veya silkelemeyin. Bunun için, uçuş tahtası üzeri ve yere doğru bir şerbetlik tahtası uzatıp, üzerine yavru arı silkeleyin, her iki ar anlaşarak birleşirler. Direkt koyarsanız birbirini öldürürler.
B – Kovanı böldünüz; petek içinde günlük var ise; dışarıdan verdiğiniz anayı kabul etmez, öldürüp, meme yaparlar. Dikkat edin! bölüp, hazır ana verdiğiniz kovanın peteklerin de açık günlük olmasın. Hazır ana vereceksen böldükten sonra 5 gün bekle, 5. gün tüm memeleri temizle ve kafes içerisinde anayı ver. 2 ve 3. günlerde tekrar kontrol edin, meme varsa kopartın, yoksa 4. gün kafesin telini açın, hayırlı olsun.
13.4.2014 pz günü 3 çita olarak bölüp ve petek üzerinde günlüğü olan kovana, -arı sayısı az onun için hemen kabul ederler, diye kek teli açılmış hazır ana verdim ki, hemen anayı alsınlar. 3 tam gün sonra kontrol ettim; Kutu içerisindeki kek yenilmiş, işçi arılar çıkmış, ana ise kutu içerisinde geziniyor. Dışarıya çıkamamış! Petekleri kontrol ettim. 2 tane meme yapmışlar. Memeleri parçaladım. Kutu içerisindeki ananın telini tekrar raptiyeleyip aynı yere koydum. İki gün sonra kontrol ettim, kabul etmişler. Yani; ana arı kafesi terk etmemiş ise, bir sorun var demektir. Kontrol edin.2020
C – Hazır ana vereceğiniz kovandaki, günlüklü çitaları arısız olarak başka günlüklü arılı kovanlara dağıtın. Buraya hazır veya ham çita koyun. Sonra kafes içerisindeki anayı kovana koy 2 gün bekle. Sonra telini açıp, 2 gün daha bekleyip, ananın kafesten çıkıp – çıkmadığını kontrol ediniz. En zahmetsiz ve tehlikesiz yöntem bu. Ana günlük attı ve kapalı oluştuktan sonra isterseniz başka kovanda günlüklü kapalı petek verin.
D – Bir kovanın anasını, herhangi bir sebeple aldınız. Tekrar eski yerine koymanız gerektiği zaman en geç 2 gün içerisinde, kutusuz vere bilirsiniz, Aynen kabul ederler. yaşadım- Yalnız çita üzerinde gezinen anayı bir süre takip edin, Ana arının üzerine C biçimi kıvrılan arı olursa O arıları öldürün. Saldıran arı, kendini sahte analığına hazırlamaktadır. Tekrar ana arıyı, bitişikteki petek üzerine geçirtin. Tekrar takip edin. C biçimi saldıran olmaz ise, iş tamamdır. Varsa, aynı işlemi uygulayınız. (Not: Bu yazdığımı 40 yıllık arıcılardan (biliyorum) bilmeyen bile var. Bilende söylemez.)
E – Diğer taraftan içinde günlük ve kapalısı olan anasız kovanı, 1,5 gün bekletip kafes içinde hazır ana verdim. Kontrol ettim, hiç meme hazırlığı yoktu. 5 gün sonra kontrol ettim, ana çıkmış, çita üzerinde geziniyor. Ama çitaların üzerinde açık – kapalı 10 adet meme vardı. Memenin birini ana kemirmiş. Diğerlerini de ben temizledim. Velhasıl, bildiğim dediğin arının ne yapacağını, ancak kendi bilir. Buda bir tezatlık.
F – Kovandaki Arının anası var/ yok bilmiyorsun. Kovanın dışına biraz kuvvetlice vurup, kulağınızı tahtaya dayayın. Kovandan (ıııııııı) diye uzun bir ses uğultu geliyor ise; ana yok. Kısa (ııı) ise, ana var demektir. Kovanı açtınız (ıııı) sesi geliyor ise; ana arı başka bir ananın olup olmadığını kontrol ediyor veya saldırıya uğramış acısından bağırıyordur. Başka bir ana var ise; – Kovan içindeki iki ana arı, kovan hakimiyeti için ölümüne savaşırlar. Sesin geldiği yeri buldunuz, Böyle bir anı görürseniz, anaları kovan dışına almayın, müdahale etmeyin. Sağ kalan, kovanın anası olacaktır. Aynı yerde kozlarını paylaşsınlar. Dışarıya alırsanız, ananın biri haliyle ölüyor. Sağ kalan anayı kovana koyduğunuz da, bu anayı da arılar öldürüyor. Ana satın alacağınızda anaya bakın: Ana arının boyu uzun, bacak sayısı tam, kanat boyları eşit ve bitişik olacak, kanatlar ayrık yırtık ve yarım olmasın. 06.2020
G – Arılı çitaları dışarıya çıkarttınız. Bir şekilde arılar kazara kovan dışına döküldüler. Kovanın dış yüzeyinde veya toprak üzerinde arılar küme olmuşlar, ayrılmıyor iseler, buraya dikkatli yaklaşıp bakınız. Orta yerinde ana arı olabilir. -var ise – Elinizde fazla tutmadan ve sıkmadan hemen alıp veya alamıyor iseniz; kovandan bir tane arılı çita alıp ananın olduğu yere yaklaştırınız. Ana çita üzerine çıkar. Çitayı Kovana koyunuz.
H – Kafes içerisinde hazır ana arınız var. Lakin bir kaç gün yeni kovanına koyamayacaksanız: Ana Kafeslerini, kovanın örtü tahtası üzerinde şerbetlik var ise, arıları şerbet içmek için çıkış yaptıkları açıklığın bir kenarına teli yukarıya bakacak şekli ile koyup, şerbetlik kapağını kapatınız. Ve/veya (sıcak günlerde) Elinizde daha çok kafes var ve hepsini bir arada tutmak istiyor iseniz; kuvvetli bir kovanın örtü tahtasını -sıcak havalarda- çekip alınız. Analı kafeslerin hepsinin tel kısmı yukarıya bakacak şekli ile çitaların üzerine diziniz. İşçi arılar, kafes içerisindeki anaya hizmet edeceklerdir. Yalnız burada dikkat edeceğiniz nokta: Saldırganlığını bildiğiniz arılı kovanlara koymayınız.
I – Kovanı açtınız, çitalara bakarken ana arı uçup gitti. Ana uçup giderken, kovan hangi durumda ise, üstü açık, çita dışarıda iken vb şekillerde, ≈ 1 saat bekletin. Siz orada iken gitti ise, siz de o yerde bulununuz. Ana yakın yere gitti ise gelecektir – gelebilir. 2011 yılında iki tane ananın kaçmasına neden oldum. Bir tanesi, ben aynı kovanın yanında iken, ≈ 30 dk. sonra geriye geldi. 2013 senesinde ise, başka bir ana iki kere uçup gitti – geldi. Peki, ana neden uçtu? -Ana daha tazedir çiftleşmemiş veya yeni çiftleşmiş ama günlük atmamış anayı arılar istemez.
Ana kaçar, gidecek yeri yoktur geri gelir. -Arıcı arkadaş anayı huzursuz eder, ürkek olur kaçar. Diğer bir neden ise –sakat ve eski anayı, arılar istemez. Üzerine çullanırlar. O an tesadüfen arıya bakarken olayı görürsünüz. Ana arıyı arıların ellerinden kurtardığınız an arı, can havli ile uçar. Gidecek yeri yoktur, geriye gelir, tekrar kaçmak zorunda kalır ve gider.…Kalırsa, zaten ölecek. Ayrıca her kovanda olur ama, çiftleştirme kutuları ile normal kovanlarda, yeterli sayıda arı olmaz ise, ana arı kovanı terk eder.
İ – Başka bir kovana arılı çita verdiğinizde dikkat ediniz,ana arıyı öbür kovana götürmeyin. İki kovanda, anasız kalır. Yapılan incelemeler doğrultusunda İşçi arıların, ana memesi olacak günlüğü, peteğin başka bir yerine taşıdığı görülmüş. 03.2018
J – Ana arıyı öldürüyorlar ise nedenleri; A, B, Ö şıklarına bakınız
K – Bir çitalık veya bir avuç kadar arınız var, ana vereceksiniz. Kafese gerek yok. Çitayı dışarıya alıp, Anayı arıların arasına salıp takip edin. Ana arının üzerinde C biçimi kıvrılmış arılar varsa! Ana arıyı öldürecekler. Neden? A– Ana günlük atımını bırakmış. B– Bu kovana dışarıdan arı silkelemiş iseniz! Yeni arılar, anayı beğenmeyebilirler ve üzerine çullanırlar. Şekil, A ya benziyor ise, öldürün. Veya bir çita ile başka bir kovana verin, gittiği kadar. B ise; C biçimi kıvrılmış arıları parmak aranızda alıp, öldürün. Saldıranlar azdır. Anayı, bir çita üzerine koyup, kovan dışında takip edin. C şeklinde saldıran kalmadı ise, analı çitayı yerine koyun.
L – İlla anaboyalı olacak diye birşart yok. Önemli olan sizin bilmeniz. Onun için en azından, O kovan kapağı içine yapıştıracağınız bir kağıda arı ve anası için not tutmanız yeterlidir. Kesinlikle kovan içerisindeki anayı her hangi bir boya ile boyayıp, kovan içerisine salmayın. Değişen kokudan dolayı anayı hemen öldürürler. (yaşadım)
M – Eylül, ekim ayından itibaren kaç çitalı olursa olsun, anası yaşlı ama sağlam olan kovanın anasını öldürüp, başka bir kovanla birleştirmeyin. Çünkü, O beğenmediğin ana, Ocak ayında sizin kurtarıcınız olacaktır. Kendiliğinden ölürse, kovanın arılarını başka kovan ile birleştir. Ayrıca, yeni ana aldınız. Ana başlangıçta normal günlük atmış. 8 – 10 gün sonra kontrol ettiniz, erkek yavru gözleri oluşmuş. Olabilir. Ana arı, eksik çiftleşmiş. Yetiştirici, ananın ilk günlük atımını gördükten sonra, garantili olduğunu düşünerek sana satar. Burada, ana arı yetiştiricisinin hatasını aramayınız. Gidin değiştirin veya başka yerden alınız.
N – Hazır aldığınız ana uzun bir süre günlük atmaya bilir. 2014 Nisanında aldığım hazır ana, tam 42 gün günlük atmadı. İlk geldiği gün çelimsiz bir ana iken geçen zaman içerisinde boyu uzadı, güzelleşti Öldürmeye elim varmadı. Tamam, ana günlük atmıyor atamıyor idi ama neden, bilmiyor ve bilemem. (illa bu böyledir demiyorum ama) bir şey dikkatimi çekti. Bu ananın olduğu kovan içerisinde bir tane erkek arı yoktu. Diğer kovanlardan erkek arıları tutup, bu kovana koydum. İki gün sonra petekleri kontrol ettiğimde, günlük vardı. Siz beklemeden deneyin diye yazıyorum.
O – Anası olmayan kovan; Ana arısı olmayan kovan : İçinde günlüğü olan arı, kendi anasını yapar. -sahte anaya gitmemiş ise– Anası ve günlüğü olmayan arıya, İçinde günlüğü- kapalısı olan arısız 1 – 2 çitayı, veriniz. Veya gözünüze kestirdiğiniz kuvvetli bir kovandan, arılı günlüklü iki çitasını başka bir (ruşet) kovana koyup buradan 3 – 4 km uzağa götürünüz. Burada, ana memesi yaptıracağınız kovana 4 gün boyunca azar azar şerbet veriniz. Bu süre zarfında bol arı sütlü ana memesi oluşacaktır. Böylece bu kovanın YENİ anasını yaptırmış olursunuz. Ana arı değişiminde ise; Feromen kokusu ve günlük atımı azalmış ana durumunda ise, işçi arılar, hemen işçi arı gözlerini 2 adet ana memesi kapcığı haline getirir. Ana oraya günlük atar. İlk ana kabul edilirse diğer meme kopartılır. Bazen eski ve yeni ana bir müddet bir arada yaşaya bilir. (FAO)
Ö – SAHTE ANA; Kovan içinde çıkmış veya petekte kapalı erkek arı sayısı çok fazla ise; Petek gözü diplerine baktınız. Göz diplerinde 2 veya daha fazla günlük varsa! kovanda sahte ana var demektir. Sahte anaya gitmiş kovana, başka kovandan günlüklü çita koyup yeni ana yaptırmaya kalkışmayın. Sahte ana; ana memesi yapılmasına müsaade etmez, hazır ana bile verilmez. İşçi arılar ana memesi yapsalar bile, çıkacak yeni anayı sahte ana, öldürür.
Sahte anadan kurtulmak için en kolay yöntem: Önce kovan içindeki tüm arılı çitaları dışarıya çıkartın, sonra tek tek çita üzerindeki tüm arıları aynı kovana silkeleyin. İçinde günlük ve/veya kapalısı olan çitaları diğer kovanlara arısız dağıtın. Arısını silkelediğiniz kovanda en küçük petek parçası kalmasın ve kesinlikle şerbet vermeyin. Verirseniz, hemen dalak yaparlar ve sahte ana arı günlük atar.
YAŞADIĞIM AYNI OLAYI YAZIYORUM!
ÇARESİ? Silkelediginiz bu arılı kovanı bu noktadan kaldırıp aynı yere boş kovan koyunuz . Sahte analı kovanıda olduğunuz yerden 3 – 5 km uzağa götürüp silkeleyin. Bir müddet sonra tarlacı arılar boş kovana dönecek. Sahte ana ile bu sahte ananın ‘sevenleri’ aynı yerde kümeli bir şekilde orada kalırlar. Yerdeki arılar az denilecek şekilde ise! Ezip öldürün. Başınıza dert olmasın.
Boş kovana gelen arılara, başka bir kovandan arısız günlüklü 1– 2 çita ile Arının sayısına görede temiz çitaları, bu kovana koyunuz. Bu kovanı 4 gün, azar azar şerbetleyin. ki, arı sütleri bol olsun. Diğer bir yöntem ise, Başka çok kuvvetli bir kovan ile birleştiriniz. Sahte ananın tespiti ise;. Arkasını günlük yuvasına sokan işçi arı, Sahte anadır, gördüklerinizi ezin. Faydası olur. Sahte ananın yaptığı erkek arı, kısırdır. Çiftleşemez. 2024
R – Çıkan oğul arısını, istiyorsanız yeni bir kovana koyunuz. Şayet çıkan oğulu istemiyorsanız, Oğul arıyı konduğu yerden alıp yere dökünüz. Aynı kovanın I. ve 2. oğulunda 1 ana, daha sonraki oğullarda ise çok ana bulunur. Bütün anaları bulup öldürün veya ana kutucuklarına ayrı ayrı koyun. Çıkan oğul, çıktığı kovana, döner.
S – Her ihtimale karşı kovanın oğula gitme durumu var ve oğul arı istemiyor iseniz: Çitaları kontrol ediniz. Memeli olan çitaları aynı kovanda bırakın. Üzerinde kendi anası olan memesiz çitalarıda başka bir kovana alıp, 4 km uzağa götürünüz. Anasız memeli çita ile kalan arılar kendilerine yeni ana yapar ve çıkıp gitmezler.
Ş – Kovanlar sahil bölgesinde portakal bahçesine yakın ve basara var ise, günlük petek işlenir. Bu durumda az az şerbet veriniz. Çok verirseniz, iki çitalık arı bile olsa, oğula yönlenir. İç bölgelere geldiğinizde ana arı, serin havadan etkilenir ve günlük atımı azalır. Arının uçuş deliğini daraltınız (hatta uçuş deliğini önden kapatacak bir kapak, teneke takmanız, direk serin havanın içeriye girmesini engeller). Boş yerlere Strafor koyunuz. Mayıs ayı değişken iklime sahiptir. (Seydişehirde, Normal havalarda, 20 Mayıs itibari ile çiçek açan kekikler; 2020 yılı, 23 haziran tarihine kadar serin ve aralıklı yağmurlu geçen havalardan dolayı, daha yeni çiçek açıyor.) Bu bilgiyi, mukayase etmeniz için yazdım.
T – Petek üzerinde Arılar ana arının ayaklarından asılıyorlar! ise! Yeni ana memesi yapacakları için, Ana arının istedikleri yere günlük atmasını istiyorlar. Anayı değiştiriniz veya arıları başka bir analı kovan ile birleştirin. Veya bekleyin istediklerini yapsınlar.
U – Dünyada bilinen ana arı türü 28 tane olup Türkiye de Kafkas, İtalyan, Karniyol, Muğla ve Batı Avrupa cinsi ana arıların olduğu, – Çeşitli ana arıların çiftleştirilmesi ile elde edilen melez (Hibrit) denen anaların yumurtasından yeni ana elde edilse bile, verimli olmadığı; – Ama, melez arı cinslerinden elde edilen balın, normal arı cinslerinin ∼ 2 katı olduğu; – Laboratuvar ortamında yaşatılıp, hiç bir iş yapmayan işçi arının, 304 gün yaşadığı, belirtiliyor.
Ü – Genç ana arının renkleri eski anaya göre koyu parlak, boyu kısa, şişman, hareketleri hızlıdır. Ana arı yaşlandıkca karın kısmı incelir ve boyu uzar, siyah halkalar arası açılır, sarı renkleri ortaya çıkar, hareketi yavaşlar.
X – Bal almak istiyor iseniz ilave dahil, 15 çitanın 12 sinde günlük ve kapalısı olmadan anayı aşağıya hapsetmeyin. Mümkün oldukça içinde günlük olan çitalarıda ilaveye koymayınız. Ana arı bu kısma uğramaz ise arılar burada meme yaparlar. Memeleri gördüğünüzde, kesiniz. Bal sezonunda oğul istenmez. 04.2016
V – Ana arı, araziden gelen nektar ve polen azaldıkça, günlük atımını azaltır. Temmuz, ağustos aylarında azar azar şerbet ve elinizde olan polenden koloninin gücüne göre veriniz. Anası olmayan kovana şerbet verilmez. Dışarıya koyduğunuz kavun karpuz tatlı ise, meyve şekeri (fruktoz) alıp kovana nektar olarak bırakır. Ayrıca su ihtiyacını görür. 05.2017
Y – Anası olmayan kovanın arıları ile Yağmurlu, kapalı havalarda veya karanlıkta açılan kovanların arıları arıcıya saldırır. Diğer taraftan saldırgan arılardan korunmak için yapmanız ve yapmamanız gerekenler şunlardır. Herhangi bir şekilde vücudunuzun etrafında 1 – 10 arı uçuşuyor ise, elinizi veya başka bir maddeyi arıya karşı sallamayın. Bu durumda arının size karşı daha saldırgan olmasına neden olursunuz. Göz kapaklarınızı arada bir kapatınız. Arı saldırısına uğrar iseniz, kapalı bir yer girip, vücudunuzun açık yerlerini kapatınız. Açık bir alanda iseniz özellikle başınızı ağaç, ot ve çalılık bir yere sokunuz. Kağıt veya ot yakınız. Arı, ateş ve dumana gelmekte tereddüt eder. 07.2018