ARILARDA SONBAHAR VE KIŞ BAKIMI.

BEN MECİT ALBAYRAK

 Temmuz 2025. Arılarda Sonbahar Ve Kış Bakımı bal sağım zamanı ile başlamalı. İlk yapmanız gereken Varroa mücadelesidir. Bu yöntem ile! Arılara bir kaç günlük varroa ilacı vermiş oluyorsunuz.  Varroa için timol esanslı kekik yağını enjektör ile bir ml çekiniz. 5 lt Şerbete karıştırıp şerbetliklere dökünüz.

Mart Ekim ayı sonuna kadar 1 şeker+1 ölçek su karışımı şerbet verin. Rahmetli Prof. Dr Muhsin Doğaroğlu tavsiyesi. Ana arının günlük atmasını istiyorsanız kovan içine polen verin demişti.

KIŞIN ANA ARININ GÜNLÜK ATIMINI TEŞVİK İÇİN:. Bir kaşık Pudra şekerine dört kaşık poleni bir kaç damla su ile nemlendirip, karıştırın. Bu karışımı poşet naylon üzerine bir yemek kaşığı  koyup, kovan içine yerleştiriniz. Yalnız poleni kardığınızda, polenler tane tane olursa daha iyi olur. Daha sonra bu işlemi, arı poleni yedikçe bir kaç kez yapınız. Böylece arının kışı güçlü ve sağlıklı geçirmesini sağlamış olursunuz.

Ancak şerbeti çokça vermeyin. Bir anda petek gözleri bal ile dolmasın. Yer kalmaz ise ana günlük atamaz. Genç arının yokluğundan dolayı bu yüzden koloninin, bahara çıkması zorlaşır. Arı bakımına Ek olarak kovanın dışındaki çatlak yarık yerleri silikon ile kapatınız.

1- 2 çitalık arı bahara çıkar mı diyorlar.  Bir avuç arı bile kışı çıkarır. Yeter ki genç arısı ve yiyeceği olsun. Bununla beraber Hastalık, varroa vb çeşidi olmasın. Ve yukarıda belirttiğim gibi, Poleni verin bakalım. Çıkar mı! çıkmaz mı!  Bu iddiam, kendime ait 1 -2 çitalık bir avuç arının bahara çıkmış durumudur. Şans! diyorsan! Ne var ki 10 çitalık arı içinde aynı şans yada şanssızlık geçerlidir.

Yıllar öncesi dört kovanımın birer avuç arısı vardı. Onlar bile kışı çıkarıp, mayıs sonunda 8 -10 çitalık kovan oldu. Desteklediğim bir kovanımı da böldüm. Yalnız Kovanlarımı, İki ay içinde üç ayrı yere taşıdım. Siz şunu düşünün. Bu iki çitalık arı benim yüzümü güldürür mü? Güldürmese bile! Başka kovan ile birleştirirsiniz. Bu sebeple bir avuç arı bile kar olur.

Ekim ayından itibaren 2 şeker+1 su şekerli şerbeti  vermeye başlayınız. İçine Limon suyu sıkın, cuzi sirke verin. Limon ve sirke, vitamin ve antibiyotik görevi yapacaktır.

Kışın kovanlarınız soğuk bölgelerde ise Mart ayının ilk yarısına kadar kek vermeyiniz. Verirseniz? Felaket olmaz!. Sadece arıların yaşama şansını Şansa bırakmış, olursunuz.

9 Şubat 2016 Salı. Kovanlarımın yanına geldim. Ben, bazı geceleri – 27 C’ olan yerdeyim. Çitaların % 90 da kapalı ve günlük var idi. Neden? Bana göre Kışın arılara verdiğim polenin etkisi ortada idi.

Gördüğüm bu sonuca göre arılarım Seydişehir de, 1 Şubattan  itibaren günlük atmış oluyorlar. Yanımda derece götürdüm ki, hangi sıcaklıkta arı hangi duruma gelecek! yerinde görmek istedim. Kovanları açıp arılara bakmaya başladığımda gölgedeki sıcaklık, + 4 C’ den ye 11 C’ kadar çıktı.

Geçen zaman içerisinde şunu öğrendim. Kovana bakmanız gerekiyor ise, arının üst kapağını bir köşesinden açıp arılara bakın. Arı yumak olmuş ise hiç dokunma. Rüzgar kar ve karlı yağmurlu havalarda ise açmayın.

Arılar petek üzerinde geziniyor ise! Açın. Arılarda sonbahar kış bakımı yaparken balı boşalmış arısı azalmış kovanın boş çitasını alınız. Buna göre Kars’ta arıcılık bile yapıyor olsanız, bu yazdıklarımı dikkate almanızı öğütlerim.

Yalnız Kovanları penceresi olsa bile dört tarafı kapalı yerlere koymayın. Üç tarafı ve üstü kapalı, önü açık gün güneş gören yer, çok iyi olur. Böyle bir yerde bile kovanları yerden 20- 30 cm yükseğe koyunuz. Kapalı yer arıların yön tayin etmelerini zorlaştırır.

Arılarda Yavru çürüklüğünün önüne geçmek için kovan uçuş delikleri önüne teneke vb takınız. Yanları açık olacak. Böylece Günlükleri rüzgardan korumuş olursunuz.

Kovanları kuytu yerlere koyunuz. Kuzeyi kapalı, tepe kaya dibi rüzgarların kovana hiç değmediği yer olsun. İmkanınız var ise üstüne saç koyun. Böylece kovanların  ıslanmasını ve içine su girmesini önlemiş olursunuz. Kovanlarınız öne doğru 1 cm kadar eğik olmalı. Bu eğiklik kovan içine akan suyun dipte birikmesini önler. Sonuç olarak kovan içinde Rutubeti de engellemiş olursunuz. Nem arı hastalıklarında en büyük etkendir.

Arılarda Sonbahar ve Kış Bakımı yaparken dağdaki arıyı düşünün. Bu yüzden Arı Kovanını çul çuval ile sarma. Islandığında kovanda aşırı nem yapar. Dış üst kapak altındaki, örtü tahtası üzerine  bile gazete kağıdı koyma. Koyarsanız kağıt nem tutar. Bu yüzden arıların hastalanmasına ve fazlası ile kovan içi rutubete neden olursunuz.

KAR ALTINDA KOVAN BAKIMI:. Kovan üzeri ve dışında tahtaya temas etmeyen kar yığınları, kovanları soğuktan koruyacaktır. Yalnız Uçuş tahtası üzerinde duran kar, tahtayı bozar. Burayı temizleyin. Kovanın içine yağmur ve kar sularının girmemesi için kovanın çatlak yerlerine silikon çekmeniz hem kovan hem arı için iyi olur.

Kışın kovanda yaşlılık ve hastalıktan dolayı % 20 dolayında  arı ölümlerinin olması normaldir. Bilim adamlarınca bu durumun normal olduğu belirtiliyor. Kendimden örnek vereyim. Her şeyi full, ilaçlanması yapılmış, Ekim ayında 10 çitalık kovanımı hiç açmadım. Mart ayına 8 çita olarak çıktı.

VARROA:. Arılarda sonbahar ve kış bakımında en dikkat edilecek konu bu. Ek olarak varroa, arının kanını emer ve arının erken ölmesine sebep olan bir bit türüdür. Ayaklarda ve kanatlarda kısalık, günlük atımında  azalma ve güçsüzlük meydana getirir. Tehlikesi her daim var. Çünkü, Komşu arıcı varroa mücadelesi yapmadı ise! varroayı bitiremezsin.

VARROAYI KOVANDA YOK ETMEK İÇİN : Devamlı belirttiğim üzere 4 km yakınınızdaki arıcı varroa mücadelesi yapmadı ise! Varroa her daim kovanınız da olacaktır. Benim burada vurgulayacağım konu, her türlü varroaset ve portakal dumanı, pudra şekeri ve Varroa için timol esanslı kekik yağı ile yapacağınız mücadele içindir.

Varroaset, portakal kabuğu ve pudra şekeri ile yapacağınız mücadelede başarılı olmanız için her ÜÇ güne bir aralıksız YEDİ sefer vermeniz gerekir. Böylece ilk dumanı verdiğiniz gün, petek dışında gezen varroa ile ve günlük yanına bırakılacak varroa yumurtasından 21 gün sonra çıkacak varroayı da yok etmiş olacaksınız. Bu mevsimde vereceğiniz ilaçların bala etkisi, bahara kalmaz.

OKSALİT VE FORMİK ASİTLER: Bu bilgi 2017 Apimondia sunumudur- Bu ilaçlar Varroanın ölmesine neden olur. Ama! Ne yazık ki Geçen zaman  içerisinde varroa arı vücudunda yara meydana getiriyor. Böylece Bu asitlerin yakıcı buharı yara üzerinden arının kanına karışıyor. Kana karışan bu madde, arıların erken ölmesine neden olan ilaç, türüdür.

Bu nedenle Arılarda sonbahar kış bakımını yapacağınızda Oksalit Asitin Di -hidrat cinsi kullanılması tavsiye ediliyor. Bu önerilere dikkat edilmesi, arı ve insan sağlığı acısından çok önemlidir. Ek olarak Bu ilaçlama şekillerinde dış sıcaklık -en az-, 15 C’ olmalıdır.

PUDRA ŞEKERİ İLE VARROA MÜCADELESİ: En temiz iki, çeşit ilaçlama yöntemidir. Bolca Pudra şekerini bir kaba koyup geliniz. Daha sonra Çitaların arasına arıların üzerine gelecek şekli ile serpiniz. Böylece Varroanın, dibe döküldüğünü göreceksiniz. Bu yüzden Her zaman uygulanır. Pudra şekerini kendiniz ezerek imal edebilirsiniz.

PORTAKAL KABUĞU İLE VARROA MÜCADELESİ: Pudra şekerine  ek olarak en temiz ilaçlama yöntemlerinden biridir. Kurutulmuş Yafa Portakal dumanını birkaç sefer verin. Uçuş deliğini kapatıp 5 dk. Bekletin ve açın. Aşağıdaki linkten bu konuda bilimsel, daha geniş karşılaştırmalı  bilgilere ulaşacaksınız.  library.cu.edu.tr/tezler/7682.pdf

Varroa için timol esanslı kekik yağı: Varroa ile bu mücadele türünde, aynen dumanlı şekillerde olduğu gibi aynı süreler içinde şerbet vermelisiniz. 5 lt şerbete, 0,5 ml has kekik yağını karıştırıp, şerbetliklere dökünüz.

varroaset ilacının bala etkisi:. Varroa için verilen kekik yağı, pudra şekeri portakal kabuğu harici bütün ilaçlar kimyasaldır. Ne yazık ki Kimyasalların etkisi üç ay sürer. Buna göre peteklerin Bilimsel olarak her türlü kirli havayı (sigara dumanı) emdiği kanıtlanmıştır. Bundan dolayı varroa kimyasal dumanı verdiğiniz kovanın balını üç ay geçmeden yemeyin. 05.2017

ÇİTA VEYA PETEK ÖRÜMÜ

KOVANDA PETEK KIRINTILARI ve DALAK ATMASI

Haziran 2025 – Çita Veya Petek Örümü başlığı  devamında – Aç ayı oynamaz tabirini unutmayın. Arının yeni petek örümü hangi nedenlere bağlıdır.

A. Araziden nektar, basara  ile dolgun iri, özellikle sarı renkli polen gelimi olmalı. Bu olgun ve dolgun polenin oluşması içinde yağmurların yağmış olması şart. B. Kovan içerisinde bolca genç arı olmalı. C. Yağmur sonrası havaların sıcak geçmesi gerekir.

Ayrıca petek örüm aylarında şerbet bittikçe yeni şerbet vermelisiniz. Yapılan bilimsel açıklamaya göre Kovan iç sıcaklığı en fazla 34 C’ olmalı. Kovan içi sıcaklık arttığı zaman!  Arı petek örmeyi bırakıyor. Yeni petek koyacak iseniz! En son verdiğiniz peteğin en az 2/3 sinin örülmüş, içine ananın günlük attığını görmeniz gerekir. O zaman dibine yeni ham çitayı koyunuz.

Koyduğunuz ham çitayı ertesi veya sonrası gün kontrol ediniz. Bazı ham peteklerde özellikle telin peteğe tam işlemediği yerleri arılar keserler.  O zaman bu petekleri parça ham petek ile tamir etmeniz veya başka petek ile değiştirmeniz gerekir. İhmal etmeyin. 

 Ne var ki (A) Yağmurun kesilmesi sıcakların basması sonrası ile kuruyan toprakta polen verimi azalır. Şerbet verseniz bile fayda etmez. Çünkü ana günlük atımı için dışarıdan gelen nektar ve polene bakar. Hadi biz anayı kandırdık, nektar yerine şerbet verdik! Ama bu sefer ana, polene bakar.

Arı neden petek örmez? Yeni çıkan bitkilerin polen rengi açık renklere dönmekte ve hacmi küçülmektedir. Küçülen ve küçülmeye devam eden polenlerin besin değerleri kuraklık nedeniyle Haziran ayından itibaren düşmeye ve içeriği değişmeye başlıyor.  Değişimi hisseden ana günlük atmayı, arı YENİ petek örmeyi bırakıyor. İkisi aynı anda paralel çalışıyor. Böylece Günlük atımı da azalıyor. Sonrasında ise arı; Bal stoğuna yöneliyor. Ana arı bu sefer Sadece eski peteklere günlük atmaya başlıyor.

2023 yılının Temmuz ayı ortasına kadar, aralıklı olsa da yağmur yağdı. Bu yağış sonrasında toprağın kuruması gecikti. Haliyle Çita Veya Petek Örümü polen ve nektar gelimi bu ay sonuna kadar devam etti. Ne yazık ki 2024 Bu sene Yağmur yok. Sıcaklıklar erken bastı, toprak kurudu. Sonrasında Bununla paralel olarak, bitkilerin verimliliği düştü.

ANA ARININ GÜNLÜK ATIMINI TEŞVİK İÇİN : Unutmayın! Arının çoğalması için biriktirdiğiniz Polen veriniz. Bunun için elinizde  3 – 5 kaşık Pudra şekerini bulundurun!! Yok ise; Evinizde toz şekerini kaşıkla veya dibekte ezerek pudra şekeri yapın. 5 kaşık polene 1 kaşık pudra şekeri dökün ve karıştırın.

Karışım anında polenler, tane tane olacak şekilde bir kaç damla su dökün. Polen, hamurumsu olmasın. Bu karışımı misal, naylon parçası üzerinde Çita üzerlerine koyunuz. Bunlar olmazsa şerbet verseniz bile ham peteğinizi koyduğunuz gibi çıkarırsınız. Petek örümü, karanlıkta yapıldığı vurgulanıyor. 

Petek Örümü Ve Devamı.

Baktınız! Ana arı peteğin tamamına yakın son ham petek üzerine günlük atımını yapmış ise, Dış tarafına tekrar ham petek koyunuz. Son ham petek üzerine arılar bolca bal ve polen koydu ise! Bu sefer ham peteği Her iki baştan sağlı sollu ikinci yerlere koymaya başlayın. Böylece 10 çitayı yerleştirmiş olursunuz.

2016 yılı nisan ayında nerede ise her gün şerbet verdim. Arı 15 gün içerisinde hiç petek örmediği bir tarafa, üzerinde bile gezinmedi.

Elinizdeki eski boş petekleri güneşe doğru tutup içine bakınız. Gözlerden ışık parlaklığı geliyor ise, kovana koyun. Işık gelmiyor ise, eritiniz. Veya Bu tip petekleri, Süzmelik bal için kullanın. 07.2020