Aradığınız sorunuz veya şahsa özel sorunuzun cevabı veya benzeri yok ise, en sondaki yorum kısmına sorunuzu yazınız. Cevabınızı vereceğim. İlaveten, sayfama gelen bazı sorularınızın cevabını, uygun kısma ilave ediyorum.
Ana arı hakkında bilinmesi gerekenler : 05.2014 – Arıcı olarak bizlerin en büyük sorunlarından biri ana arı dır. Bazen kendi kendime: Bir anlıkta olsa şu kovan içerisinde ben arı olsam ve bu hallerini öğrensem, derim. Sanmayın ki; Ben yılların arıcısıyım. Hayır bu sene ile 5. yılım. Allah ve sağlığım nasip ederse, cenazemin kovanlıktan geleceğini bilsem, yine arılarımın yanına giderim. Ama bir şey biliyor ve isterim. Yaparak veya Araştırıp öğrendiklerimi herkesle paylaşmak. İlk sene arıcı bir usta öğretmenin yanında 3 kovanımla, 130 kovan arasında ırgat gibi bulundum, çalıştım. Yeri geldi bana: Çok soru soruyorsun, dendi ve siyasi görüşümden dolayı, kasıtlı olarak bilgi verilmedi. Bu site ve yazılarımı da, geçmişte yaşadıklarıma nispet olsun diye değil, bildiklerimi paylaşmaktan zevk aldığım için uğraşıyorum. Gelelim anamıza.
Ana arı, genelde yeni kabartılmış günlük atımına hazır taze petekler ile daha önce atılmış günlüklerin olduğu petekler üzerinde bulunur’ken, en sondaki haşat petek üzerinde bile olabilir. Yeni doğan ana arının boyu ≈ 12 mm ile 18 mm arasında değişir. Boyu 25 mm kadar uzar. (yaklaşık rakamlar). Genç ana kısa ve şişman, eski ana zayıf uzun boylu olur. Kovanı bir yerinden ‘tık’ layıp kulağınızı kovana dayayın, kovan içinde kısa bir uğultu olursa, ana var. Uğultu uzun olursa, ana yok demektir.
Kovana ham çita verdiniz. 1-2 gün sonra kontrol ettiniz. Petek üzerinde önlü arkalı bir kaç tane meme kapçıklarını görürseniz; bu kovanın anası yok veya işe yaramıyor, değiştirecekler demektir. Ana arı her mevsim ve ayda telef olabilir. İşçi arılar Ağustos ayının ortasından sonraki günlerde, erkek arıları dışarıya atmaya başlarlar. Gün geçtikçe erkek arı sayısı azalır ve yok olur. Az sayıdaki güçsüz – yaşlı erkek arılarla çiftleşen anaların dölleri zayıf olur. Bu gibi durumlarda anasız kalan kovanı diğer bir kovan ile birleştiriniz veya hazır ana temin edip veriniz.
Bilgilerinize: 1960 yılı öncesinde ülkemizde gezgincilik yapılmıyordu. Kafkas, (Orta) Anadolu, Muğla, Suriye, Kıbrıs ve İran arısı ırkları, ismi yazılı ülke ile Türkiye de, yaşamakta idiler. Bahsedilen yıldan sonra adı geçen arı ırklarının safları, yok oldu. Son yıllarda üretilen ana arıların ana tarafı % 80 Kafkas, %20 erkek Muğla arısı melezidir. D. Anadolu ve Kara Denizde Kafkas; İç Anadolu, Marmara, Akdeniz ve G. D. Anadolu bölgemizde, Kafkas anasının yerli arılar ile yaptığı melezlerin, başarılı olduğu belirtiliyor.
- Macahel Arıcılık – Artvin, Camili bölgesinde üretilen damızlık Kafkas arılar Kara Deniz ve Marmara – Posof bölgesinde yetiştirilenler ise diğer bölgelere gönderiliyor. Saf Anadolu ırkı Ana arılar ise Kızılcahamam Kırkırca Köyü üretim merkezinde üretiliyor. Kaynak: Macahel Arıcılık.
- Samsun 19 Mayıs Ün. Prof Syn Ahmet Güler’in Bereket Tv açıklamasına göre ; Arı sütü üretiminde İtalyan arısı, kafkas arısından daha iyi ayrıca Avrupa da verimli arı ırkı olarak Karniol’un tercih edildiğini belirtmişlerdi.
A – 05.2014 – Çiftleşmiş ama günlük atımı daha olmamış veya çiftleşmemiş ana arının olduğu kovana, başka kovandan arı silkelemeyin, ( hem arı eski kovanına gider) için de günlük ve kapalı yavrusu olan çita, koymayın. Gelen arılar ile eski arılar anayı öldürüyor. – İçinde günlük ve kapalı yavrulu çitası olan veya olmayan kovana, dışarıdan ÇİFTLEŞMEMİŞ ana vermeyiniz. Ayrıca anası , günlüğü ve kapalısı kalmamış kovana da, kafes içerisinde bile olsa ÇİFTLEŞMİŞ ana vermeyiniz. Kafes içerisindeki ana ile beraber kovan içerisine, üzerinde kapalı ve günlüklü gözleri olan bir çita ile birlikte koyunuz.
Kovanı böldünüz; petek içinde günlük var ise; anayı kabul etmez öldürürler ve meme yaparlar. Dikkat edin bölüp, hazır ana verdiğiniz peteklerde günlük, olmasın. İlaveten; Bu güne kadar kovanın anasını değiştireceğim de, eski anayı öldürüyor veya dışarıya alıp, bu kovanı 2 gün anasız bekletip, kafes içerisinde yeni çiftleşmiş ana veriyordum. 13.4.2014 pz günü – 3 çita olarak böldüğüm ve petek üzerinde günlük ve kapalısı olan kovana, arı sayısı az onun için hemen kabul ederler, diye kek teli açılmış hazır ana verdim ki, hemen anayı alsınlar. 3 tam gün sonra kontrol ettim; Kutu içerisindeki kekin bir kısmı yenilmiş, ana ise kutu içerisinde. (sanki arı, tereddütde kalmış) Petekleri kontrol ettim. 2 tane meme yapmışlar. Memeleri parçaladım. Kutu içerisindeki ana nın telini tekrar raptiyeleyip aynı yere koydum ki, iyicene alışsınlar. İki gün sonra kontrol ettim, kabul etmişler.
Hazır ana vereceğiniz kovandaki, günlüklü çitaları arısız ve geçici olarak başka kovan-lar-a koyup, kafes içerisindeki anayı koyup 2 gün bekleyiniz. Sonra telini açıp, 2 gün daha bekleyip, ananın kafesten çıkıp – çıkmadığını kontrol ediniz. En zahmetsiz ve tehlikesiz yöntem bu.
Diğer taraftan içinde günlük ve kapalısı olan anasız kovanı, 1,5 gün bekletip kafes içinde hazır ana verdim. Kontrol ettim, hiç meme hazırlığı yoktu. 5 gün sonra kontrol ettim, ana çıkmış, çita üzerinde geziniyor. Ama çitaları üzerinde açık – kapalı 10 adet meme var. Memenin birini ana kemirmiş. Diğerlerini de ben temizledim. Velhasıl, bildiğim dediğin arının ne yapacağını, ancak kendi bilir.
B – Çita üzerinde bulunan memelerden aynı gün içerisinde 2 veya daha fazla ana çıkıyor. Ve 2 ana birbirine saldırıp, yumak oluyorlar. Bu dövüşler anında kavga yapan anaları görmemiş olabilirsiniz. Ama kovan içinde kavga eden analardan kulağınıza ince tiz bir ses gelecektir. Sesin geldiği yeri buldunuz, Böyle bir anı görürseniz, anaları kovan dışına almayınız, müdahale etmeyiniz. Sağ kalan, kovanın anasıdır. Aynı yerde kozlarını paylaşsınlar. Dışarıya alırsanız, ananın biri haliyle ölüyor. Sağ kalan anayı kovana koyduğunuzda, bu anayıda arılar öldürüyor. -yaşadım-
C – Arılı çitaları dışarıya çıkarttınız. Bir şekilde arılar kovan dışına düştü veya arıları silkelediniz. Kovanın dış yüzeyinde veya toprak üzerinde arılar küme olmuşlar, ayrılmıyor iseler, buraya dikkatli yaklaşıp bakınız. Orta yerinde ana arı olabilir, dikkatli bakınız. -var ise – Elinizde fazla tutmadan hemen kovana koyunuz.
Ç – Kafes içerisinde ana arınız var. Lakin bir kaç gün yeni kovanına koyamayacak iseniz : Ana Kafeslerini, örtü tahtası üzerinde şerbetlik var ise, arıları şerbet içmek için çıkış yaptıkları açıklığın bir kenarına tel kısmı yukarıya bakacak şekli ile koyup, şerbetlik kapağını kapatınız. Ve/veya (sıcak günlerde) Elinizde daha çok kafes var ve hepsini bir arada tutmak istiyor iseniz; kuvvetli bir kovanın örtü tahtasını -sıcak havalarda- çekip alınız. Analı kafeslerin hepsinin tel kısmı yukarıya bakacak şekli ile çitaların üzerine diziniz. İşçi arılar, kafes içerisindeki anaya hizmet edeceklerdir.
1 – 2 gün Anasız bekletilmiş kovana, kafes içindeki hazır ana arıyı, iki çita arasına kapalı vaziyette veriniz. Anayı bu şekli ile 2 gün bekletiniz. 3. gün Kek tarafındaki teli açıp, aynen ve aynı yere koyunuz. Kovandaki arıların çokluğuna göre 1 – 2 gün içerisinde ana arı çıkacaktır. Arılar, Kafesteki anayı, gerçek manada isterlerse, petek üzerlerinde kaç tane meme olursa olsun, kabul ederler. Niyetleri yoksa, hiç meme olmasa bile Anayı, öldürürler.
D – Kovanı açtınız, çitalara bakarken ana arının uçup gittiğini gördünüz. Ana uçup giderken, kovan hangi durumda ise, üstü açık, çita dışarıda iken vb şekillerde, ≈ 1 saat bekletiniz. Siz orada iken gitti ise, siz de o yerde bulununuz. Ana yakın yere gitti ise gelecektir – gelebilir. 2011 yılında iki tane ana nın kaçmasına neden oldum. Bir tanesi, ben aynı kovanın yanında iken, ≈ 30 dk. sonra geriye geldi. 2013 senesinde ise, başka bir ana iki kere uçup gitti – geldi. Peki, ana neden uçtu? Arıcı arkadaş anayı huzursuz eder, ana daha tazedir, ürkek olur kaçar. Diğer bir neden ise sakat ve eski anayı, arılar istemez. Üzerine çullanırlar. O an tesadüfen arya bakarken olayı görürsünüz. Ana arıyı arıların ellerinden kurtarırsınız ana, can havli ile uçar. Gidecek yeri yoktur, geriye gelir, tekrar kaçmak zorunda kalır ve gider…Kalırsa, zaten ölecek.
E – Kuvvetli kovandan bir kaç çitayı alıp, zayıf ile birleştireceğiniz de dikkat ediniz, ana arıyı öbür kovana götürmeyin. Bal sezonunda, İlavede iken özellikle ilavede meme olursa, temizleyiniz. Bu zaman oğul devri değildir.
F – Ana arıyı satın aldınız. Kafes içerisinde anasız kovana koydunuz. En az 2 gün kapalı şekli ile kalmalı. Daha sonra kek tarafındaki teli açıp tekrar aynı yere koyunuz. Kovandaki arılar keki bitirdiklerinde ana arı ile temasa geçerler. Ya kabul etmez kafes içerisinde öldürürler, yada çita üzerinde gezindiğini görürsünüz. İlkin normal günlük attı. Bir süre sonra ana, erkek gözü atmaya başladı.-yaşadım- Olabilir. Ana arı, eksik çiftleşmiş. Yetiştirici, ananın ilk günlük atımını gördükten, bu şekle göre garantili olduğunu düşünerek sana satar. Burada, ana arı yetiştiricinin hatasını aramayınız. Gidin değiştirin veya başka yerden alınız.
G – İlla ana boyalı olacak diye bir şart yok. Önemli olan sizin bilmeniz. Onun için en azından, O kovan kapağı içine yapıştıracağınız bir kağıda not tutmanız yeterlidir. Kesinlikle kovan içerisindeki anayı her hangi bir boya ile, anayı çabucak görmek için boyayıp, kovan içerisine salmayınız. Değişen kokudan dolayı anayı hemen öldürürler. (yaşadım)
H – Hazır aldığınız ana uzun bir süre günlük atmaya bilir. ( Ana, sadece kışın veya soğuklarda günlük atımını bırakmaz. Bal biriktirme sezonu olan aylarda özellikle ağustos ayından itibaren günlük atımını azaltır veya bırakır.) 2014 Nisanında aldığım hazır ana, tam 42 gün günlük atmadı. İlk geldiği gün çelimsiz bir ana iken geçen zaman içerisinde boyu uzadı, güzelleşti 
. Öldürmeye elim varmadı. Tamam, ana günlük atmıyor – atamıyor idi ama neden, bilmiyor ve bilemem. -illa bu böyledir demiyorum ama, !! – bir şey dikkatimi çekti. Bu ananın olduğu kovan içerisinde bir tane erkek arı yoktu. Diğer kovanlardan erkek arıları tutup, bu kovana koydum. İki gün sonra petekleri kontrol ettiğimde, günlük vardı.
I – Ana arıyı normal şartlarda kendiniz yaptırırsınız. Nasıl? Bunun için fazla beklemeyiniz. -sahte anaya gitmemiş- anası olmayan kovana, İçinde günlük ve/veya kapalı gözleride olan arısız 1 – 2 çitayı, koyunuz. Veya gözünüze kestirdiğiniz kuvvetli bir kovandan, arılı iki çitayı başka bir (ruşet) kovana koyup buradan 4 – 5 km uzağa götürünüz. Burada, ana memesi yaptıracağınız kovana 4 gün boyunca azar azar şerbet veriniz. Bu süre zarfında bol arı sütlü ana memesi oluşacaktır… Ana memesinin çıkmasına 1 – 2 gün kala istediğiniz memeleri bu çitalardan kesip, bir veya iki çitalı büyük – küçük kovanlı çitaların bir tarafına mumlu şekli ile yapıştırınız. 2 gün sonra bu memelerden ana çıkar. 10 gün sonrada bu analar günlük atar. 6 gün sonrada bu günlükler kapanır. Bu günden sonra ana arı başka bir anasız kovana verilmeye hazırdır. Onun için bir tane ana arı taşıma kutucuğu temin edin. Bir tarafına kek basınız. Diğer tarafada İçine 6 – 7 tane de normal arı koyunuz. 07.2014
İ – Sahte anaya gitmiş kovana, başka kovandan günlüklü çita koyup yeni ana yaptırmaya kalkışmayınız. Sahte ana, ana memesi yapılmasına müsaade etmez, İşçi arılar ana memesi yapsalar bile, çıkacak yeni anayı sahte ana, öldürür. Zaman ve arı kaybedersiniz. Yapacağınız en temiz iş: a – Önce boş bir kovan veya ilave hazır ediniz. Sahte analı kovanı arıları ile birlikte yerinden kaldırıp, boş kovanı aynı yere koyunuz. Eski kovan içerisindeki çita üzerindeki tüm arıları bu boş kovana silkeleyiniz. Veya, tüm çitaları ilaveye alınız. Aynı işlemi, burada da tekrarlayıp, üzerini kapatınız. Bu çitasız arıları 2 gün bekletiniz. Sahte ana, ana olduğunu unutacaktır. 3. gün başka bir kovandan alacağınız, içinde günlük ve kapalı gözler olan 1 – 2 çita ile arının sayısına göre, başka temiz çitaları, bu çitasız kovana koyunuz. Yalnız, çıkarttığınız eski çitaları koymayınız. Bu kovanı 4 gün, azar azar şerbetleyiniz ki, arı sütleri bol olsun. b – Diğer bir yöntemde ise; sahte analı kovanı yerinden alıp – aynı yere başka temiz bir kovan koyunuz. Bu kovanı en az 20 – 30 mt uzağa götürüp, tüm arıyı bu yere silkeleyin. Yerdeki arıların uçarak kovanlarına gitmesi içinde, tütsü veriniz. Besili hale gelen sahte ana, uçamayacağı için orada kalacaktır. Akabinde bu kovana başka bir kovandan içinde günlük ve kapalısı olan bir çitayı, diğer çitalar ile koyup, üzerini kapatınız. Kovan kurtulacaktır. Bu yöntem, sizin için daha zahmetli ve arı kaybına neden olacaktır. c – Başka kuvvetli bir kovan ile birleştiriniz. Tercih sizin.
J – Anasız kalan arı, günlük var ve Antalya bölgesinde Zemheride bile hemen aynı gün ana memesi yapmaya başlar.( Manavgatta; Anası ölmüş ana arı -ruşet- kovanına, 1 Aralık 2014 günü, günlüklü küçük çitayı ana arı kovanına koydum. 18 Ocak 2015 günü bu kovanı kontrol ettiğimde ana arı geziniyor ve 4 çitanın 3 de kapalı var idi.) Yeterince çiftleşmemiş olabilir ama bu yazdıklarım olur ve oluyor. Ayrıca analı – anasız bütün kovanlara, dışarıda kalan her hangi bir ana arı giriş yapa bilir. Önemli olan bu kovan arılarının bu anayı kabul edip – etmemesidir. Ana arı sadece bala bakıp günlük atmaz. Arı için bal yemek ise, polende ekmeğidir.
K – Kuluçkalıkta ki çitanın alt ve yan kenarlarında açık – kapalı memeler var ise; bu oğul memesidir. – Ben oğul istemem, demekte geç kaldınız. Orta iç kesimlerde olan meme, ana değiştirme memesidir. Siz her ne kadar bu memeleri bozarsanız bozunuz, O kovan oğula gidecektir. Bozmanız, sizin için zaman kaybıdır. Ya 10 çitalı arıyı 2 – 3 parçaya bölünüz veya memeleri sıyırıp, diğer kovanlarla birleştiriniz. Yada bırakın oğula gitsin. Ayrıca, ilavedeki çitalarda meme olur ise, hemen bozun. Meme yapmasının bir kaç nedeni var. Yiyeceği bol olur, meme yapar. Ana arı kuluçkalıktan başka yere gitmez, sizde içinde günlük olan çitayı ilaveye korsunuz, meme yaparlar. Veya tersi olursa.
L – Çıkan oğulu istiyorsanız, yeni bir kovana koyunuz. Şayet çıkan oğulu istemiyorsanız, Oğul arıyı konduğu yerden alıp yere dökünüz. I. ve 2. oğulda 1 ana, daha sonraki oğullarda ise çok ana bulunur. Bütün anaları bulup o yerden uzaklaştırınız veya anaları öldürün. Çıkan oğul, çıktığı kovana dönecektir.
M – Her ihtimale karşı kovanın oğula gitme durumu var ve oğul istemiyor iseniz: Çitaları kontrol ediniz. Memeli olan çitaları aynı kovanda bırakıp, üzerinde ana olan bir kaç çitayı başka bir kovana alıp, 5 km uzağa götürünüz. Anasız memeli çita ile kalan arılar, kendilerine yeni ana yapacaktır.
N – Kovanlarınız sahil bölgesinde iken -portakal bahçesine yakın iseniz- nerede ise günlük petek işlenir. İç bölgelere gelindiğinden 2 – 3 hafta sonrası ana arının günlük atımı azalır veya kesilir. Arılar fazla çalışmaz. Neden? Aynen insan gibi. Havanın soğuğundan – sıcağından etkileniyor. Arının uçuş deliğini daraltınız. Serin hava girişi azalsın. Boş yerlere Strafor koyunuz. Mayıs ayı değişken iklime sahiptir.
O – Peteklere bakarken ana yı gördünüz. Arılar ananın üzerine üşüşmüşler, bir yere salmıyorlar, ayaklarından asılıyorlar! Ne demek? Bu anayı istemiyorlar. Ananın, kendi istedikleri yerlere günlük atmasını istiyorlar. Yani, sadece anayı değiştirmek istiyorlar. Anayı değiştiriniz veya arıları başka bir analı kovan ile birleştiriniz.
Ö – İlk oğul çıktı. Kalan arı yeni çıkan anayı kabul etti ve yeni oğula gitmeyecek iseler, çita üzerindeki kalan diğer memeleri, ana veya arılar kemirir ve meme içerisindeki anayı öldürürler. Veya siz yeni bir oğul daha istemiyor iseniz, diğer memeleri temizleyiniz. Çıkan oğula, ana arı günlük atıp, kapalısı oluncaya kadar şerbet, vermeyiniz.
P – Genç arının renkleri koyu parlak, boyu kısa ve şişman, hareketleri hızlıdır. Ana arı yaşlandıkca karın kısmı incelir ve boyu uzar, siyah halkalar arası açılır, sarı renkleri ortaya çıkar, hareketi yavaşlar. Karın kısmındaki siyah halka sayısı ilk çıktığında ve kadar ise, 4 sene sonrada aynıdır.
R – İlk defa günlük atmış ama daha kapalısı olmamış kovana, başka kovandan kapalı arılı çita koymayınız. 03.2014
S – Kuluçkalık çita ve arı ile doldu. Dışarıdan nektar akımının bollaştığı ana kadar anayı aşağıya hapsetmeyiniz. Mümkün oldukça içinde günlük olan çitaları ilaveye koymayınız. Ana arı bu kısma uğramaz ise arılar burada meme yaparlar. Memeleri gördüğünüzde, kesiniz. Bal sezonunda oğul istenmez. 06.2014
Ş - Her canlı gibi Ana, KIŞLIK nektarın depolanması için temmuz, ağustos aylarında günlük atımını azaltır. 06.2014
T – Anası olmayan, devamlı karıştırılan, ayrıca kapalı – serin havalarda veya karanlıkta açılan kovanın arıları, insana saldırır. 09.2014 Ayrıca kış ve ya yazın anası olmayan kovanın arılarını, bu kovandan çitaları ile birlikte dışarıya alıp boş kovanı yerinden kaldırıp başka yere koyunuz. Çıkarttığınız çitalı arıları az uzağa silkeleyiniz. Anasız ve kovansız arılar, eski kovanın sağında ve solundaki kovanlara dağılırlar. 01.2015
analı – anasız arıların çita ile birleştirilmesi : Analı ve anasız iki ayrı kovanınız var. Analı çitalar kaç tane ise, kuluçkalıkta olacak. Kovanın üzerini tamamen gazete kağıdını kapatınız. Kağıdın üzerinede ilaveyi oturtunuz. İlave ve kağıdın bazı yerleri ile anasız arılı çitaların bazı yerlerine katran sürüp, örtü tahtası ve kapağını kapatınız. Üzerinde gezinen arıları ile her hangi bir çitayı, başka bir kovana koymayınız. Öldürürler. Sadece içinde günlük ve kapalısı olan arısız bir çitayı, istediğiniz kovana koya bilirsiniz. 06.2014
ana arı yok veya sahte ana şüphesi var, anayı veriyorum öldürüyorlar, ne yapılır? : 05.2014 – yukarıdaki İ maddesini okuyunuz.
ağaç veya kaya kovuğundan arı nasıl alınır : 05.2014 – İlk önce belirlediğiniz yerde kovan veya büyük bisküvi kutusu, ballı petek, işlenik ve ham peteklerinizi, körük, maske ve ham petek bağlama teli ve spiral hortumunu hazır etmelisiniz.
A – Kayayı veya ağacı, kırma – kesme ve balını alma durumunuz yok ise, kovan veya bisküvi kutusunun arka tarafını delin. İçine ballı, işlenik hazır ve ham petekleri koyunuz. Kovanınızın arkasına kıvrımlı hortumu takıp, arıların girdiği deliğe sokunuz. Başka yerden girip çıkmasınlar. Kovanı uygun bir yere koyup, uçuş tahtasını açık tutunuz. Zaman içerisinde önce arılar sonrada ana arı, bu kovana gelecektir.
Veya imkan var ise, ağaç (kaya) üzerinde arıların girip çıktığı deliğin etrafında dairesel veya kare şeklinde bir kapak çıkartmayı deneyiniz. Arıları aldınız ama ana yok!! Kovanlığınızda iken içine bir tane günlüklü çita veriniz. Anasını yapacaktır.
B – Kesme veya kırma durumunda iseniz; BOŞ ve ballı çitaları, teli ve kovanı hazır ediniz. Arıları önce tütsü vererek sakinleştirin. Hatta, arıların çıkış deliğini bir müddet kapatınız ki, buradan çıkan arılar saldırmasın. Sonra yavaş yavaş ağacı veya kayayı kırıp, kesip arılara ulaşınız. Arada bir tütsü vermeyi unutmayınız. Dikkat ediniz arıların üzerine ağaç, kaya parçası gelmesin. O yerdeki petekleri keserek, üzerindeki ANA ve arılar ile birlikte, boş çita içine aynen ham petek tutturduğunuz gibi ballı, günlüklü ve kapalı yavrulu orijinal petekleri koyup, çitanın dışından galvanizli teli dolayarak – özellikle kapalı ve günlüklü yerleri ezmeden- bağlayınız. Alacağınız bir şey kalmadığında, üstünü kapatıp aynı yerde bekletiniz. Uçuşan ve eski yerindeki arılar bu kovana girecektir. Rast gele. 12.08.2012 pazar – 03.2014
akdeniz bölgesinde ocak – şubat (mart) ayında arıya serbet ve kek verilir mi : 05.2014 – Bu bölgede her daim şerbet verebilirsiniz. Hava şartlarının uzun bir süre uygun olması halinde de, kek verilir. Biz veriyoruz. Yalnız yakınında arının içme suyu, olmalı. Böldüğünüz kovanlara ise kek değil, şerbet veriniz. 03.2014
antalyada kışlık arı bakımı nasıl olmalı: 05.2014 – Her bölgedeki arı bakımları aynıdır. Kars veya Konya da arıya nasıl bakıyorsan, Antalya bölgesindeki bakımda 1 – 2 küçük ayrıntı haricinde, aynıdır. Tek fark Antalya daki bazı ‘Eşek Arıları’, iç Anadolu bölgesindeki arılara göre, farklıdır. Antalya bölgesine kovanlarınızı getirmeden önce, O bölgedeki kişiden yağmurların yağıp – yağmadığını ve kovan koyacağınız yerde -baş kısmı– EŞEK ARISI’ ( boyu en az 3 cm renk, bu şekle yakın) nın olup olmadığını öğreniniz. Eşek arısı var ise imha etmek için uygun ilacıda yanınızda götürünüz. -mesela fıs fıs türü tüplü sinek öldürücü ve sıvı DDT, yi bir deodorant kutusu içinde bu arıları yuvasına püskürtünüz- Kovanlarınızı sahile indirdiniz. Yazmaya gerek yok ama yine tekrarlıyayım. Uçuş tahtası güneye bakacak ve yerden 15 – 20 cm yükseğe kovanlarınızı koydunuz. Kovanlarınız, polen tuzaklı ise, kovan içerisine polenin girmesine müsaade ediniz. Unutmayınız ki arı için bal çorba, polen ise ekmeğidir. Gündüz etrafınızı gezip -toprak ve duvarda- eşek arısı yerlerini tespit edip, ilaçlayın.
Kasım ayında, pürem balı sağımından sonra her kovan içerisinde en az bir çita arısız kalmıştır. Ayrıca orta kısımlardaki çitalarda da açık, -15 Aralık kadar- kapalı günlükler olu-r-şmuştur. Yeni çıkacak yavru ne kadar çok olursa olsun, üzerinde az arı olan çitaları dışarıya alınız. Boşalan yerlere daha önceden kesip hazırladığınız STRAFORLARI, gerekiyor ise iki taraflı olarak sıkıca yerleştiriniz. İçerinin sıcak olmasını sağlıyacaktır. Kesinlikle çul, çuval, kağıt koymayınız. Bu arada, arıların delemiyeceği bir strafor cinsinin olduğunu, sanmıyorum. 2+1 şerbetini verip, kapatınız. Yanınızda varroa için en azından tütsü getirip işiniz bittikten sonra veriniz. Faydası olur. 03.2014
antalyada ilk bahar bakımının başlama zamanı: 05.2014 - 25 Ocak 2013 ve (14 Ocak 2014) günü Manavgatta, arıları kontrol ettik. Hemen hepsinde Günlük ve kapalı gözler vardı. 29 Ocak 2013 günü saat 10.30 da Serik – Gebizde, kovanlarımın başında idim. Hava açık, güneşli ve sıcaklık ≈ 17′ C. Yanımda Konya Şekerin hazır şerbeti var. Bu şerbet içerisinde normal çay şekeri, su, meyve şekeri olan FRUKTOZ ile genellikle tahıl cinsi bitkilerden elde edilen ve bir çeşit şeker olan karbonhidrat GLİKOZ bulunmaktadır. – Dikkat ediniz, İnvert şekerli şerbeti kesinlikle almayınız.- Not: (Profesörün açıklaması). – Bu Konya Şeker -veya diğerleri- şerbetinin içine en az 2+1 pancar şekeri şerbeti hazırlayıp, karıştırınız.
Ben, çitaların boş olacağını düşünürken nerede ise bazı çitaların, full nektar ile dolu olduğunu gördüm. -29 Ocak. 2013- Haliyle bu nektar durumu, bölgeye göre değişir. Kovanlarımda günlük ve kapalı yoktu. Bu durum, arının tarlacı gücüne ve hava durumuna göre, değişir. Sanırım günlüğün olmayışının sebebi, Manavgata göre daha soğuk ve tarlacı arıların nektarı bolca petek gözlerine koymalarından dolayı ananın, günlük atacak yeri kalmamış. Bu açıklamama göre kendi yerinizi yorumlayınız. Ocak – Şubat ve Mart ayında arı, bulduğu poleni kovana alsın. Siz almayınız. Üzerinde arı gezinmeyen özellikle nektar ve polen olmayan çitaları dışarıya alın. Çitaların boş sağ ve soluna, straforu yerleştiriniz. Dikkat edeceğiniz nokta, arıların temiz hava almalarına engel olmayınız. 03.2014
Amerikan (AYÇ) Yavru Çürüklüğü: 05.2014 - DİKKAT: AYÇ hastalığı kanunen, il ve ilçe müdürlüklerine haber edilmesi gereken bir durumdur. Yetkili kişinin gözetiminde tüm arılar imha edilip, çitaların yakılması gerekiyor. Tarım müdürlükleri zararınızı para olarak karşılıyor.
Bu hastalığa yakalanmış olan kovanın arılarını bir şekilde kurtara bilirsiniz. Ama kesinlikle bu arılardan o sene bal almayı unutacaksınız. Hastalıklı olan kovanı akşam vakti alıp, en az 5 km uzağa götürünüz. Ertesi gün temiz boş bir kovan, fısfıs ve daha önceden 5 lt iki ayrı pet şişeye, 4 lt su içine 1lt çamaşır suyu karışımı ile, 4 lt şekerli şerbete, 50 gr Terramycine döküp hazırlayınız. Orada arıları, anaları ile birlikte temiz kovana silkeleyin. Çitaları hemen orada kuytu bir yerde yakıp, gömünüz. Eski Kovanın her yanını, örtü tahtası, şerbetliği, kapağını ve tüm malzemelerinizi çamaşırlı su ile yıkayınız. Kovanı ve malzemeleriniz açık havada ve güneşte kurutunuz. Kovanda kalan çamaşır suyu kokusu, arıların ölümüne sebep olur. İlaçlı şerbeti, temiz kovan içerisindeki -ana dahil- tüm arıların üzerine fısfıs ile püskürtünüz. Bu ilacı 3 gün ara ile akşam vakitleri 4 kere veriniz. 12 gün sonra elinizde yeterli sayıda var ise hazır, yoksa ham çitayı koyup, orada şerbetleyip, bekletiniz. Arılarınız kurtulacaktır. 03.2014
arı çoğalmıyor, neden? Her şeyden önce (başıma geldi) A kovanından bir miktar arıyı, çitalı – çitasız B kovanına silkelediniz – koydunuz. Ana arı, yavrularının başka bir kovana verilmesine razı olmuyor. Ve A kovanı istendiği gibi üremiyor. Ayrıca, Şu yazacağım şıklardan biri yada hepsi sorunuzun cevabıdır. Ana, günlük atmıyor veya azalttı. Gerekiyor ise, değiştiriniz. Kovandaki arı sayısı az ama siz fazlası ile petek verdiniz. Geçen soğuk günlerde arı yumak oluşturdu, atılan günlükler üşüdü, arı çoğalamadı. Petek sayısını düşürün. Yiyeceği nasıl? Petek üzerindeki yavru sırlarına bakınız. Sır kapaklarında içeriye doğru çökme ve delikler var ise, bir kaçına çöp sokunuz. A.Y.Ç veya Av.Y.Ç. var mı. Varsa, arı çoğalmaz. Yiyeceği var mı? 06.2014
arı, kaç çıtada kışlatılır: 05.2014 – Bir kovandaki çita sayısı ve üzerindeki arı ne kadar çok ve kuvvetli olursa, o kadar çok iyi olur. İki çitalık bir kovanın bahara çıkma şansı yok, gibi. Ama, hangi bölgede olursanız olun önemli olan ana, kasım ayı ortasına kadar az çok günlük atmış, yeterince yiyeceği var, varroa ile iyi mücadele etti, kovanınız sağlam vede iki taraftan çitaları strafor ile sıkıştırmış iseniz; bu genç arılar sayesinde 2 çitalık arı, gelecek kışa; ÇIKAR. ( 2013 -14 sezonunda 1,5 çitalık arım, Mart 2014 itibari ile sağ) Not: Malumunuz üzere, bu belirttiğim haller dışında, 10 çitalık arının, kışı atlatması bile zor. 03.2014
arıların kovanı terk etme nedenleri ne olabilir : 05.2014 – Bilim çevresi bu konuda kesin ‘sebep şu’ diyemiyor. Genelde, çevrede yapılanbitki ilaçlaması ile varroa için yapılan hatalı ilaçlamanın etkisi, deniliyor. ( 08. 2013 günü Geçenlerde, içinde 2 çitalık arısı, yeni anası, günlüğü ve kapalı yavrusu olan kovana göz attım. Çita üzerilerinde olan bal, YOK denecek kadardı. Arı sayısı da az idi. Başka bir kovandan genç arı silkeledim. Arılar sorunsuz kovana girdiler. Akşam üstü de şerbetliğine şerbet döktüm. Hatta şerbetin tat ve kokusunu çabucak alsınlar diye, bir kaç damla şerbeti, kovan içerisine akıttım. ( Açlık mümkün değil) 2 gün sonra kovanı kontrol ettim Şerbete hiç dokunulmamış. Kovan içerisindeki koloni tamamen yok olmuş. Çita üzerindeki az miktardaki balı emip, gitmişler. Kovanın iç ve dışında arı ölüsü yok. Üstelik, son 2.5 aydır hiç bir şekilde ilaç vermedim. Ama, gittiler. 03.2014
arı neden OĞULA gider? 05.2014 - .Oğula gitmenin en büyük etkeni, tüm canlılarda olduğu gibi nedeni ne olursa olsun üreme, çoğalma iç güdüsüdür. Arazide veya kovan içinde yiyecek yeterli değil ise, çok ise arı oğula gider bilir. 2 veya 3 günde bir arılara şerbet verirseniz, takip ettiğiniz, devamlı çita koyduğunuz halde, arı yine oğula gidiyor. -yaşadım- - 2 çitalık arı bile, oğula gider. Kaç çita olursa olsun ana, günlük atımını bıraktı – azalttı, -sakatlandı, -kovan içerisinde yiyecek azaldı, yada biraz fazlası ile şerbet verdiniz, gerektiği zaman çita -vermediniz yeri daraldı. Vel hasıl her halükarda oğula gitme durumu vardır. Benim altı kovanımın 5 i, Nisan 2013 başında ve portakal bahçesinin dibinde meme yapmaya başladılar. Analarımın hepsi genç OĞUL ANASI. Çita örüldükçe azar azar şerbet veriyor ve gerektikçe çita atıyorudum, yine meme yaptılar. Temizledim, yine yaptılar. 6 kovanımdan oğul alsa idim, 24 kovanım olacaktı. Çare: Arılarınızın oğula gitmesini istemiyorsanız, üzerinde meme bile olsa, a- Eski anayı uygun gördüğünüz sayı kadar arılı petekler ile başka bir kovana bölüp, memeleri de koparıp, buradan 5 km uzağa götürünüz. b – Yerinde kalan anasız arılar için 2 – 3 tane meme bırakıp, diğerlerini temizleyiniz. c – İçinde anası olmayıp, Peteklerinde günlük, larva ve ana memesi olan bu kovanlara çiftleşmiş hazır ana veriniz. Kabul eder veya etmezler. Kabul ederlerse memeleri kendileri temizler -yaşadım-. d – Eski anayı öldürüp içine atınız. 1 – 2 gün sonra, Hazır çiftleşmiş ana veriniz. Memeleri arılar temizler. Şunu da yapa bilirsiniz: e - Baktınız kovandaki bütün çitalarda bir çok memeli petek var. Bu memeli çitaları, 2 – 3 er çitalı şekilde boş kovanlara bölünüz. 5 km uzağa götürüp bırakınız. 2 gün kalsınlar. Bu şekilde arıların çoklu olarak oğula gitme heveslerini kırmış ve oğul takip etme eziyetinden kurtulmuş olursunuz.
Eski ana, oğul durumunu istemez. Arıların yaptığı memeleri kesmek ister. Ama oğula gitmeyi isteyen arılar, ana arıya müsaade etmez ve engelleme yaparlar. Kovanda yerinin olmadığını anlayan ana, bavulunu hazırlamaya başlar. Günlük atımını bırakır. Uçuş yapabilmek için az yer ki, hafif olup uca bilsin. Ve vakti gelince, kovanı terk eder. 2. oğul ≈ 7 gün sonra çıkar. İlk çıkan oğul, kovanın 1/3 i veya yarısına yakın olur. Oğul çıktıkça bu oran, azalır.
Bu yazdıklarımı yapmadınız ise: Oğula gitmek isteyen kovandaki arıların yaptığı ana arı kapsül ve memelerini; Oğula gitmelerini engellemek için yolmayınız. Daha fazlası ile meme yapacaklardır. Bırakınız, erkenden oğula gitsinler ki, Sizin zaman kaybınız ve zararınız az olsun. Ayrıca ilk çıkan 1.-eski analı- ve 2. oğul arılarından sonra çıkan oğullarda en az, 2 ve daha fazlası ile ana olur. Çıkan oğulu başka bir kovana koydunuz veya koymak istemiyorsunuz. Konduğu yerden aldığınız oğulu yere döküp, içinden istemediğiniz -cılız- anaları alıp kutu içinde uzak kapalı bir yere koyunuz veya öldürüp oğul arı içine atınız. Anasız kalan arılar, çıktıkları kovana geri döneceklerdir. Aynı kovandan içinden ÇOK analı olarak çıkıp, değişik yerlere konan 2 – 3 oğulu, aynı kovanın arısı deyip, başka bir kovan içerisine birlikte koyamazsınız. Ana kokuları farklılaşmıştır. Aynı küme içerisinde birden çok analı oğulu ise, aynı kovana koyabilirsiniz. Ana kokusu farklı arıları, kağıt veya koku ile birleştire bilirsiniz. Aynı küme içerisindeki analar birbirini veya işçi arılar, biri kalıncaya kadar diğerlerini öldürür. İlaveten, kesinlikle yeni analı oğula günlüklü çita ve kapalı göz oluncaya kadar şerbet vermeyiniz. Verildiğinde oğul, birlikte geldikleri ÇİFTLEŞMEMİŞ ana arıyı öldürür. 03.2013
arının kovanı nasıl değiştirilir ve kaç günde bir bakılmalı: 05.2014 – Her hangi bir sebepten dolayı, içerisinde arı ve petek bulunan kovanı (mesela, kovan kırıldığı için) değiştirmeye karar verdiniz. İlk önce yapılacak olan, temiz bir kovanı hazır etmek. Boş ve temiz kovanı, değiştireceğiniz kovanın YERİNE koyunuz. Eski kovandaki çıtaları, çıkarttığınız şekilde yeni kovana yerleştirip, örtü ve dış kapağını kapatınız. Mecburi değil ama yinede değiştireceksiniz; Aynı yöntemi uygulayınız. Bakım zamanı kovanın gücüne göre değişir. Genelde 3 – 4 güne bir göz atılmalı, gerekiyor ise petek veriniz – alınız. Her 10 – 12 günde bir ise, genel kontrol yapınız. 25.09.2011
ARI ŞERBETİ NEDEN YEMEZ ?: 05.2014 – İlk akla gelebilecek maddeler. Arı şerbeti beslenmek ve mum örmek için yer. 1 – Her şeyden önce şerbeti, çok döktünüz. Kalanını sonra yiyecektir. 2 – Kovan içerisindeki arı sayısı az veya azalmış, döktüğünüz şerbet de çok gelmiştir. 3 – Petek gözlerinde yeterince bal stoku var, karnıda doydu, verdiğiniz şerbetide koyacak yeri yok. 4 – Arı oğula gidecektir. Bak! Meme varmı? 5 – En tehlikesi ise: Kovan içerisindeki arı sayısı ne durumda azalıyor mu? yoksa çoğalıyor mu? Yerinde sayıyor ve de azalıyorsa; petek gözlerini bir çöp ile delip içini kontrol ediniz. Av.Y.Ç veya A.Y.Ç varmı ? ( yukarıdaki yazıma bakınız) Sağlıcakla kalınız. 09 / 2012
arı kovanlarında YAĞMA OLMA yağma olma durumu anında yapılacak : 05.2014 – ARILARIN, KOVAN ÖNÜNDE FAZLASI İLE UÇUŞTUKLARI, SAYISININ ARTTIĞINDAN ŞÜPHE ETTİĞİNİZ AN; -YAĞMA OLMASA BİLE- HEMEN UÇUŞ DELİĞİNİ KAPATINIZ. Başka bir şey yapmayıp, BEKLEYİN; dağılsınlar. En güvenli şekli bu. Yalnız kovan içindeki arıların hava almasını engelleyecek şekli ile kapatmayınız. Uçuş tahtası delikli, kovanınız alttan polen tuzaklı ise, sorun yok. Kovan önünde uçuşların azaldığını ve arıların çoğunun kovan üzerine konmuşluğunu gördüğünüzde, uçuş tahtasını açınız. 10.2013
Dikkat : Gezginci arıcılık yapıyor veya aynı yerde arılarınız kışlatıyor, dibinizde veya 200 – 300 mt yakınınızda, başkasına ait arı var ise; O KİŞİLER ARILARINA KEK – ŞERBET VERMEDİ İSE, SİZDE VERMEYİNİZ. Verirseniz, şerbet ve kek kokusunu alan başkasının arıları, sizin kovanınıza hücum edip, kovanınızın bitmesine sebep olurlar ve olursunuz. 01.2015
arılara kışın küp veya sorma şeker nasıl verilir : 05.2014 – Küp Şekerin, kekten bir farkı yok. İç bölgelerde iseniz, vermeyiniz. Sorma şekerinde ise kaynatılıp – soğutulmuş bile olsa, içeriğinde su olduğu için, küp şeker kadar tehlikeli değildir. Kovan üzerinde şerbetlik var ise; arıların şerbeti emdiği yere sorma şekeri koyunuz. Hatta bu şekeri, naylon torba cinsi bir malzeme üzerine koyunuz ki, eridiği zaman aşağılara akmasın. Sıcak günlerde eriyen şeker, bu kısımda toplanır. Üzerinde şerbetliğiniz var/yok, kovan içerisinde hatıl şerbetlik var ise, içine koyunuz. Kesinlikle sorma şekeri alenen dibine dökmeyiniz. Eriyen sorma şekere ayakları değen arı kalkamaz -başıma geldi-, arıların ölümüne ve dışarıya sızar ise yağmacılığa sebep olacaktır. İç ve doğu bölgelerimizde iseniz, küp şekeri kesinlikle koymayınız. Arının susuz kalmasına neden olursunuz.11.2012
Balın kalitesinin bilinmesi : Bereket Tv yayınlarının birinde açıklama yapan 19 Mayıs Üniversitesi profesörü : Balın kalitesi, prolin ile belli olur. Prolinin en yüksek ölçüsü (kendilerine göre) 800, bazen 850 prolin olur. Gerçek balın tesbiti için ise 27 çeşit araştırma gerekiyor. Bu analizin değeri ise (2013 yılı için) 1400 TL, demişti. Bu istek kişisel meraktır. Ürettiğim balın kalitesi ne ? 2014 sezonunda 17 kovanımın 6 (altısından) ballık ve kuluçkalıktan toplam 32 kğ bal hasat edebildim. Şerbeti sadece, 15 temmuz ve ağustos aylarında arının getirdiği nektarı yemeyip, şerbeti tüketmesi için azar azar verdim. Konya İl Tarım Md. ≈ 100 gr numune götürdüm. Prolin, fruktoz, glukoz meyve şekeri ve sakkaroz pancar şekeri için 174 TL ödedim. Sonuç : Prolin – 722,03 / Fruktoz – 38,86 / Glukoz – 34,55 ve Sakkaroz – 0,59 27.10. 2014
Bal sağımından sonra kovanda ne kadar bal kalmalı: 05.2014 – 10 çitalık bir kovanda bırakılması gereken bal miktarı olarak ≈ , Sahil kenarlarında 10 kğ, İç bölgelerde 15kğ, soğuk bölgelerde 20 kğ bal olmalı. Bal sağımında, kuluçkalıkta bulunan özellikle polensiz ballı çitaların sağımınıda yapa bilirsiniz. Akabinde Eylül ayı sonuna kadar 1 ölçek şeker + 1 ölçek su karışımı veriniz. Arılar bu ayda şerbetin suyunu uçururlar. Ekim ayında havalar soğumaya başlayacağı için 2 +1 şerbeti veriniz.
Arkadaşım; Bal sağımından sonrası vereceğiniz şerbeti çok çok vermeyiniz. Her 3– 4 güne bir, kovandaki çita sayısına göre 1 – 3 su bardağı şerbeti dökünüz. Neden? Çokca döktüğünüz şerbet yüzünden, petek üzerinde ana arının günlük atacağı boş yer kalmaz. Kovan içerisinde genç arı olmayınca bu sefer arıların ilkbahara çıkma şansları kalmaz. Bu aylarda gelen poleni kesinlikle almayınız. Yeni çıkan ve eski arı, bal ve poleni yemelidir. 12.2012
ballı bitkiler : 05.214 – Önce şunu vurgulamam lazım. Ege bölgesinde bulunan bir çiçeğin adı ile, başka bölgemizde bulunan aynı çiçeğin adı, yöresel olarak farklı olabilir. Ayçiçeği, pamuk, narenciye, pürem, yabani çilek, orman gülü -az yemek lazım-, mera çiçekleri, kekik, kiriş (pürem gibi uzun ama tek gövdeli, uzun yapraklı. poleni çok olur.), geven, dilfir, hay-ı-t, gevrek otu, sarı çiçek(sünemit), çeşitli meyve ağaçları, akasya, çam, köknar, ladin -son 4 tanesi özellikle salgı balı için-, ıhlamur, kestane, korunga., peygamber çiçeği, misk çiçeği, kızıl yonca, ballı baba, hardal, fiğ, üçgül, oğul otu, karagan, ada çayı, kızıl çam, kanola, tütün, kabak çiçeği, unutma beni, yabani turp, .Bu yazdıklarım yerel bazda bildiğimiz nektar ve polenli bitkilerdir. 01.2013
Hollandalı bilim adamlarının ingilizce dergide yayınladıkları bal ve polenli bitki isimleri ise: Lavanta, Kekik, Kişniş, Hodan (sütleğen cinsi), Adaçayı, Rezene, Gülhatmi, Çiğdem, Düğün Çiçeği, Kardelen, Itır, Dalya, Nergiz, Tatlı Sığınma, Haşhaş, Zinya Çiçeği, Ay Çiçeği, Kedi Otu 12.2014
bal akım zamanları : 05.2014 - Balın gelişi ve bitiş zamanı bölgelere, hava şartlarına ve kovanın gücüne göre değişiklik gösterir. Peki nasıl bileceğiz? Çitaların en üst kenarlarında kar beyazı renginde petek örümleri olur. Bu görüntü, doğadan bal akımının başladığını gösterir. Akdeniz bölgesinde Mart ayında yabani çilek ile başlayan bal alımı, Nisan ayında narenciye, yabani turp, kiriş, meyve çiçekleri ile devam eder. Bu aydan sonra kovanlarınızı iç kesimlere veya memleketinize götürdüğünüzde yine meyve ve mera çiçekleri ile iç kesimlerde mayıs ayında akım başlar. Ağustos ayına kadar devam eder. Tekrar sahil bölgesi ve Kasım ayında Pürem, sünemit, keçi boynuzu balı ile bir sezon, sona erer. Orta Anadolu bölgesinde ilk nektar gelimi, Mayıs ayının ortasından itibaren başlamakla beraber genelde, Haziran – Temmuz arasıdır. Petekleri temmuz ayında takip ediniz. Petek üzerinde bal azalmaya başlamış ise, nektar gelimi bitmiş, arı getirdiğini yemeye başlamıştır. Almanız – süzmeniz lazım. İç Anadolu ya göre Doğu Anadolu bölgelerimiz arasında ancak, 1 – 2 hafta oynar. Bir uyarı daha yapayım. Petek gözlerinde nektar azalmaya başlamış ise, haftada bir arının gücüne göre (bal için değil, yemesi için) 1 – 2 su bardağı kadar şerbet vermeniz, getirilen şerbeti muhafaza altına alacaktır.
Çitalı arının fiatı ve alım zamanı : 05.2014 – Bir çita arının fiatı yer ve zamanına göre değişir. Misal. Serik 2013 te şubat ayında eski kovanı ile birlikte 4 çita analı bir arının fiatı, 200 – 250 lira.-idi- Neden? Bu arıları karpuz tarlasında tohumlama için kullanacaklar. Çiftçi, daha çok kazanacağını bildiği için, bu parayı veriyor. Şubat – Mart aylarında alınacak 1 çitanın fiatı fazla olur. Alacaksanız (nisan) Mayıs ayını bekleyiniz. Bu aylarda Oğul olur, fiatlar düşer. Mart ayı, Konya bölgesinde 1 çita arı, 25 liraya kadar çıkar. 03.2013
çitaların -peteklerin- yerleştirilme şekli : 05.2014 – Açıklamamı iki şekilde yapacağım. A – Ana, sağlı – sollu en dıştaki çitaların önlü arkalı dış yüzlerine bile günlük atıyor ise, bu çitanın dış yanına ham çitanızı koyunuz. Ne zamanına kadar! Dışa koyduğunuz çitayı arılar işlemiyor veya az işleyip üzerine bal koymaya başladıkları güne kadar. Bu ifade şeklim genelde ana arının günlük atmaya arıların petek örme şevklerinin olduğu ilk aylardır. Bu günden sonra ise, B – Sağ ve sol en baştaki çitalar, tamamen veya tamamına yakın bal ve polen ise yeni koyacağınız ham veya hazır çitaları, sağ veya soldan 2. iç tarafa koyunuz. Üzerinde kısmen bal ve polen olan peteklerin aralarında ham – hazır çita olacak şekli ile yerleştiriniz ki, yavru arıların bu yiyeceklere ulaşması, ananın boşlara günlük atması kolay olsun. İlaveye çita koyacağınız zaman ise, gine ballı polenli ve yanına kapalı birer petek koyunuz. Üzerinde günlüklü – kapalı gözlü arı olan peteği en dışa koymayınız. Koymanız şart! ise, yanınızda daha önce kestirdiğiniz straforu hemen dibine koyunuz. Ayrıca: Geçen senelerden kalan işlenmedik eski ham çitanız bile varsa kovana koyunuz, arı işleyecektir. Fakat; Kesinlikle geçen senelerden kalan veya başka bir kovandan çıkarttığınız, 2 – 5 mm arası yarım yamalak kabartılmış çitayı kovana KOYMA. Arı, bu çitaya günlük atmaz, bal koyacaktır. Yeni ham çita koyunuz. Ayrıca, haziran ayından itibaren kovan içerisinde petek işleme işi ise, gelen nektarın miktarı ile orantılı olarak azalır veya devam eder. Yine arı bu aydan itibaren örüm işinden çok, nektar depolama gayretinde olur. Ham çitalarınızı bu aydan itibaren 2. yerlere değil, 4,5,6. yerlere koyunuz. Çünkü 2. yerdeki çitaya bal konuluyor. Veya ham çitalarınızı ilave var ise ilaveye, az işlendikten sonra kuluçkalığa koyunuz. Vede, 2 taneden fazla ham koymayınız. Keserler. Arı bal stoğuna, en baştaki boş petekten başlayıp, iç kısma doğru ilerler. 03.2013
çok bal alma usülleri: 05.2014 - Akdeniz bölgesinde iki, hatta 3 kere bal hasadı almak mümkündür. Nasıl? a - Narenciye (nisan) b – Meyve, mera çiçeği ve kara buğday balı (nisan – mayıs) ve c – Pürem, boynuz ve sünemit çiçeğinden, kasım aylarında bal almak mümkündür. Gelelim Özellikle kasım ayında çok bal alma şekline. Hangi bölgede olursanız olunuz. Antalya da pürem balı alacaksanız, fikrimi uygulamanız isabetli olacaktır..
Bu benim kendi buluş ve uygulamamdır. Tem. – Ağus. ayında elinizde fazladan boş petekler var. Gitmeden önce bütün kovanlarınıza, arıları sıkıştırdıktan sonra, çitaların en sonuna FAZLADAN birer tane boş hazır petek koyunuz. Denemek için yaptım ve semeresini gördüm. İnanın – inanmayın: 2013,14 Kasım günü 1.5 peteklik arıdan, 2 petek nektar ballı çita aldım. 11 kovanımdam az – çok 24 çita aldım. Aldığım nektarlı peteklerin hepsi, daha önce fazladan koyduğum BOŞ PETEKLERDİ. Bu neye bağlı? Kovandaki tarlacı arı sayısına, hava şartlarına, bitki durumuna ve Allahın iznine.
Bana göre çok bal alma yöntemi iki türlüdür. Yalnız tercihinizi ortaya koymanız lazım. Nasıl? Size bal’mı lazım? Arı’mı?
Bal lazım, diyorsanız iki şık var. A – Ana arı öldürme şekli. Öldürür veya anayı başka bir kovana alırsanız kovan içerisinde bal tüketen genç arı, olmaz. Bal akım zamanı batıdan – doğuya doğru 15, 20 gün arasında fark olur. Bulunduğunuz bölgede başlayacağını bildiğiniz tarihten 40 – 45 gün öncesi en az bir ilaveli içerinde 3/2 oranında kapalısı olan arı kolonisini hazır edeceksiniz. Bu şekilde çok bal alacağınız kesin olmaz ama, kovanın yok olacağı kesin. İlla bu yöntemi uygulayacağım diyorsanız; anayı aynı kovanda tutsak ediniz. Hiç olmaz ise ana, sağlam kalır.
Diğer bir yöntem ise Sayın Muhsin Doğaroğlu hocamızın uygulaması. B – Sezon sonunda bal almayı hedeflediğiniz kovan-lar-a diğer kovan-larda-ki özellikle full kapalı gözlü çitaları arıları ile birlikte, bal akım zamanından en az 30 gün öncesi, bu kovanlara ( koku ile birleştiriyorsunuz) topluyorsunuz. Bal akım zamanında kovan içerisinde yavru arı, yok derecede bulunur. Bu şekilde ÇOK BAL ALMA imkanı oluyor ama, diğer kovanların duraklayacağı, kesin. Tercih sizin.
Örnek. Ben bu yöntemi 2013 sezonunda uyguladım. Bu yöntem ile 3 kovandan aldığım bal, 2014 yılında normal şekilde bal aldığım 6 kovandaki balımdan daha fazla idi. Ama yukarıda belirttiğim gibi, diğer kovanlarım ise, yok olma durumuna geldi.
Yine Kendimin uyguladığı diğer bir yöntem ise; Bal alacağınız kovandaki genç arılar, yiyici arılardır. Ballık kovanındaki arıları, çitası ile birlikte alıp, daha önceden hazırladığınız başka bir kovan içerisine direk veya arasına kağıt ve ilave koyarak silkeleyip koku ile birleştiriniz. Tarlacı arılar eski yerine gider, genç arılar bu kovanda kalır. Peki direk arı silkelediğiniz kovanda arılar bir birini öldürür’mü? Garantisi yok. Ben dün 12 Ağus.2014 salı günü 6 kovanın genç arılarını, 2 – 4 çita arasında diğer 6 kovana silkeledim. 13’de kontrol ettim. Kovanın biri önünde ≈ 100 arı diğer kovanın önünde 50 – 60 arı ölüsü vardı. Diğerleri temiz. Yalnız silkeleyeceğiniz arı sayısı, bu kovandaki tahmini arı sayısından az olmalı. Mesela 3/1 oranında arı silkeleyiniz. Çok silkelerseniz, bu kovandaki arılara saldırırlar. Az olurlar ise, eski arıya boyun eğerler. Yaptığım ve yazdığım örneklere göre kendiniz karar veriniz. 05.2014
iç anadolu da -ak deniz sahil kenarında- arılara ne zaman bakım yapılır 05.2014 – İç Anadolu da Sonbahar ve Kış mevsiminde iseniz ve hangi ay olursa olsun Mecbur kalmadıkça -özellikle 16 ‘C aşağısında- Oc, Şb, ve Mart ayının ortasından önce kovan açılmaz. Açarsanız, yiyeceği olsa bile arının ERKEN ölümüne neden olursunuz. Peki, sahil kenarında açılmaz mı? Yem, günlük ve kapalı durumuna bakmak için, açılır. Çünkü; İç Anadolu ile Akdeniz bölgesindeki sıcaklık ve bitki şartları, bir değildir.
İç Anadoluda bakılırsa ne olur? Tarlacı arılarda erken ölümler olur ve ölümler çoğalır. Tarlacının ölmesi ile; Ana arının atacağı günlük ile genç arılara bakacak olgun arıların erken telef olmasına sebebiyet verirsiniz. Ayrıca, rahatsız edilen arıların fazlası ile bala yüklenmesine sebep olursunuz. Bu açıklamamı göz önünde bulundurarak, mecburiyet halinde sonucunu bilerek, acınız. Yalnız, Zemheri gününde bile güneşli + 16 C’ ve üzeri sıcaklıklar olur. O vakitlere denk getirerek bakmalı, kayıplarınızı en aza indirmelisiniz. Yalnız kovanı açtığınız vakit kovan içi soğuyacaktır. Arı hemen bala yüklenir. Yiyecek balı olmalı. Dikkat: Bu günde arılara bakıp, KEK VERMEYİNİZ!! 2 + 1 ŞERBET VERİNİZ. En iyisi, Mart ayı içerisinde havaların günlük, güneşlik, rüzğarsız ve sıcaklığın 18′ C ve üzerinde olduğunu bildiğiniz günlerde, ilk bakımını yapabilirsiniz. Ne yaparsınız? a – Üzerinde arı gezinmeyen boş çitaları alınız. Son çitanın dibine, strafor kesip koyunuz. b – (İç Anadoluda Mart ayında günlük olur) Ana arının varlığına ve günlük atımına bakınız. Günlükleri üşütmeyiniz! petekleri dışarıda uzun süre tutmayınız. c – İçinde su, nem yada yabancı ve zararlı bir şey var ise ya temizleyin, yada temiz bir kovanla oyalanmadan değiştirip, kapatınız. d – Bir gün öncesinde hazırladığınız 2+1 şerbete bir limon suyu sıkarak, şerbetliğine dökünüz. Limon suyu doğal C vitaminidir. Bu yazdıklarım ilk kısa ve mecburi bakımdır. Nisan başlarında genel kovan bakımını yapmanız gerekir. Kovana verilen tütsü lerde genel olarak büyük baş hayvanın dışkısı -tezek- kullanılmakla beraber, kalın kereste talaşı, kuru açılmış çam kozalağı, çürümüş ağaç gövdesi yakıla bilinir. Bu yakıtların üzerine var ise, çüzi katran dökmeniz, arının rahatlamasına faydalı olacaktır. Sağlıcakla kalınız. 01.2013
arıyı BÖLMEK, kovanı çoğaltmak : 05.2014 - Bal almak için kovanı güçlü tutmak bölmemek, en doğrusudur. En iyi çoğaltma -Bölme ile olur. Bu yöntem ile bölerek çoğaltmak istiyorsanız , en erken sahil kenarında olanlar için Nisan ayı, iç kesimlerde olanlar için ise Mayıs ayı, en uygun aylardır. Bunun 2 türlü yolu var. A) Hazır, kafes içerisindeki ana ile BÖLEREK çoğaltmak; B) Ana arıyı, kovanın kendisine yaptırmak. Her iki yöntem ile 4 ile 10 adet kovana sahip olabilirsiniz.
A - Hazır ana arı ile çoğaltmak istediğiniz takdirde, daha önceden kaç tane bölme yapacaksanız O kadar hazır ana arılarınızı kovanlarınız ile hazır veya ham yedek peteklerinizi ve nakliye aracınızı hazırlamanız lazım. Önce her kovana birer tane yedek arısız petek koyunuz. Daha sonra ilk işiniz, analı bir çita ile yedek peteği, temiz kovana koyup, kapatınız. Kovanların uçuş delikleri, kapalı olacak. İçinde günlük olan veya olmayan her bir çitalarıda, arıları ile birlikte diğer boş kovanlara dağıtınız. Bu kovanları aracınıza yükleyip 5 km uzağa götürünüz. Kovanları indirdiğiniz yerde, kafes içerisindeki anaları iki çita arasına ve tel kısmı ile ana çıkış deliği aşağıya ve yana bakacak şekli ile sıkıştırınız. Yalnız;
Burada dikkat edeceğiniz bir nokta var. İçinde günlük olan petekli kovanlara ana kafesini verirken, ana çıkış teli kapalı olmalı. Bu haliyle kafes 2 gün kapalı tutulup, 3. gün ana çıkış telini açmalısınız. İsterseniz, günlüklü olan çita üzerindeki arıları aynı kovana silkeleyin. Bu çitayı başka bir kovana koyup, bu kovandan, içerisinde günlük olmayan bir çita ile yer değiştiriniz. İçinde günlük olmayan kovanlara vereceğiniz kafesin ana çıkış telinin açınız ki, arılara keki çabuk yesinler. Böylece bir kovan etti, 10 kovan. 1-2 gün sonra kovanı tekrar açıp, anayı kontrol ediniz. Ana arı petek üzerinde serbestce dolaşıyorsa, yeni kovanınız hayırlı olsun. Yeni kovanlarınızı tekrar eski yerine veya istediğiniz yere götürünüz. Önceden masraflı gibi gözükse de, bu en karlı yöntemdir.
B – Oğul ve bal verimi iyi olan 1 – 2 yaşındaki Analı bir kovanı ele alınız. Kovan içerisindeki 7-8 tane mumlu petek gözenekleri içerisinde muhakkak, GÜNLÜK olacak. O kovanın anasını ise, içinde günlük olmayan arılı bir çita ile alıp, başka bir kovana koyunuz. Analı kovanı da 5 km uzağa götürünüz. 3 gün orada kalsın, şerbet verin, daha sonra aynı yere, geri getiriniz. Gerekiyor ise, başka kovanlardan bu kovana içinde günlük olan ve arıları silkelenmiş petekler ile destek yapınız. Arılıkta kalan anasız günlüklü arıları, 4 gün boyunca azar azar şerbet veriniz ki, arılar ana arı sütlerini bol koysunlar. Böylece her çita üzerindeki günlüklerden, fazlası ile ana memesi yapılacaktır. Ana arı, 12 – 16 gün içerisinde çıkar. En geç 11. gün, daha önceden hazırlayacağınız X. sayıdaki boş kovanları, aynı sayıdaki boş ham veya hazır peteklerinizi ve nakliye aracınız hazır edip, anasız kovanın yanına getiriniz.
Her boş kovana birer tane hazır petek koyup, anasız kovanın yanına sırası ile getiriniz. Yeni kovanların uçuş delikleri kapalı olacak. Bu kovandan alacağınız ana memeli bir çitayı, üzerindeki arıları dökmeden, yeni kovana koyup, Örtü tahtasını hemen kapatınız. Diğer kovanlarada aynı işlemi uygulayarak bir kovandan, 10 kovan elde etmiş, olursunuz. Çoğalttığınız kovanları hemen buradan alıp; 5 km uzağa götürünüz. Yeni kovanlarınız orada 2 – 3 gün kalacak. Değilse, tarlacı arılar eski kovanlarına geri dönerler. Kabul edilen en uygun bölme işlemi ise, güçlü bir kovanı en fazla 2′ ye bölmektir. Kabul edilen şekli ile Tavsiyem : Her iki türlü bölme işleminde; On -10- çitalı bir kovanı en fazla, 3 -üç- e bölünüz. Petek üzerinde çok meme var ise, siz temizlemeyin, arların kendisi istediklerini yapsınlar. Oğula gitme durumu olmaz. Ayrıca, Böldüğünüz kovanlara kek değil, şerbet vermeniz gerekir.
iki – üç çitalı arı kaç çita olur veya nasıl çoğaltabilirim : 05.2014 – Örnek: 2014 Şubat ayında kovanlarım Manavgat ta idi. Söz konusu kovanım 3 çitalıktı. Bu notu yazdığım gün tarih 2 Haziran 2014. Bu kovanım şuan, 10 çitalık. İlk önce ana arının 2 yaşını geçmemiş olması önemli. Ayrıca, iki çitanın her yeri arı ile dolu hesabı ile düşünür isek: Bahar ayı geldi. Hemen varroa mücadelesini yapmalısınız. Çitaları, aldığınız şekilde temiz kovana yerleştiriniz. Kovanı yerden, 20 cm kadar yukarıya yerleştiriniz. Kovan içerisinde nem olmasın. Boş yerlere önlü arkalı ve tatlı sıkı geçecek şekli ile daha önce kesip hazırlayacağınız ince dişli STRAFOR yerleştiriniz ki günlük, kapalı ve diğer arılar üşümesin. Bu arada arılar straforu oyar veya dele bilir. Önemli değil. Polenin girmesine engel olmayınız.
Mart ayından itibaren düzenli olarak 3-4 güne bir, bir – iki su bardağını geçmeyecek şekli ile şerbet verin. Petek gözleri bal ile dolarsa, ana günlük atamaz. Arı sayısı arttıkca, şerbet miktarını artırın. 2 çita arı ile dolduğu zaman, hemen ham çitayı, (elinizde işlenik eski petek var ise bu petekleri 2. çitanın yanına koyunuz. Straforu, havalar ısınıncaya kadar çıkartmayınız. Soğuk havalarda uçuş deliğini küçülüp -gündüz açıp, akşam daraltınız- sıcak havalarda açınız. Dış sıcaklık düştüğü zaman, ana günlük atımını bırakır. Çünkü nisan, mayıs ayları değişken sıcaklıkta olacaktır. Geçecek zaman içerisinde, eski arılarında öleceğini unutmayınız. Elinizde hazır çita var ise, 7 – 8 çitalık oluncaya kadar bu çitaları veriniz. 3. çita örülmeden, 4. çitayı koymayınız. Yeni yavruların çıkışını takip ediniz. Yeni yavrular çıktıkça, yeni ham (hazır) çitayı koyunuz. Böyle yapmaya devam ettiğinizde, haziran – temmuz ayında 2 çitanız, kovanı kaplıyacaktır. Velhasıl, özellikle koyu renkli açıklamalarımı yerinde ve zamanında takip ettiğiniz sürece Ya Allah deyip, devam ediniz. Dikkat: çok verdiğiniz şerbet, arının oğula gitmesine neden olacaktır. -yaşadım- Bereket ola. 08.2012
Kek, pudra şekeri ve şerbet arasındaki fark : 05.2014 – Kışın (Aralık, Ocak, Şubat) Ak deniz, Eğe ve kısmen Marmara denizi sahil bölgeleri dışında iseniz, KEK VERMEYİNİZ. - KEK; yukarıda belirttiğim aylar içerisinde ve bu yerlerin dışında iken, verilmez. Mecbur kalırsanız bu aylarda 2+1 şerbeti verebilirsin. - KEK i yiyen arı, bir müddet sonra su içmek ister. Arı, soğuk havada su içmek için dışarıya çıkar ise, kovanına dönmesi zor olur. Ölebilir. Kek, arının o an karnını doyurması içindir. Nektar veya şerbet gibi peteğe stok edemez. İçinde sıvı – su karışımı olmayan sade pudra şekerinin Kışın hangi maksat ile olursa olsun, arıya ve kovana verilmesi, kekten daha tehlikelidir. Şerbeti yiyen arının ise, su ihtiyacı ve ölme riski olmaz. Bilimsel açıklamadır : Kaynatılıp soğutulmuş şerbeti, arıya vermeyiniz Kanser etkisi yapıyor. 10.2013
kış boyu 4 çitalı arıya ne kadar şerbet vermeliyiz : 05.2014 – Sahil kenarında değil iseniz; arının kışlık yiyeceğini Eylül – Ekim aylarında çita içerisinde bırakmanız şart. Kovanın içinde bile olsa hatıl denilen şerbetliklere, özellikle soğuk ve çok soğuk bölgelerde örtü tahtası açılarak şerbet konulmaz. 14 ‘C ve aşağısı sıcaklıklarda yumak olan arı, hatılda veya üst örtü tahtası üzerinde ki şerbeti yemek için bile olsa o yerlere gidemez. Giderse dönmesi, çok zor veya mümkün değil, ölürler. Efendim – Kovan içerisinde yiyecek kalmadığını, ben adım gibi biliyorum, deseniz bile geç kalmışsınız. Hatıl içerisine şerbet koymak için örtü tahtasını açarsanız, zaten aç olan arıların erkenden ölmesine ve kovan içerisinin soğumasına neden olursunuz. Örtü tahtası üzerindeki şerbetliğe, şerbet dökmenizin zararı olmaz. Arıların yiyeceği yok ise – uçuş deliği önünde petek kırıntıları olur- yapacağınız : Kışın bazı günlerde hava sıcak olur. Mesela 16 ‘C ve üstü sıcaklıklarda ve öğle vakti şerbetliğe şerbeti dökünüz. Arı şerbeti alıp petek gözlerine indirecektir. Bu şekildeki bir uygulama, arılara rahat nefes aldırır. Sahil kenarında kışın şerbet vermenin, iç kesimlere göre zararı olmaz. 10.2013
kışa hazırlanırken kovan bakımında dikkat edilmesi gereken noktalar: 05.2014 – Arıcı arkadaş, siz kendiniz ve ailenizle beraber kışa gireceğinizde ne yapıyorsunuz? Evinizin akarını, kokarını, yiyeceğinizi ve yakacağınızı hazırlıyorsunuz, değilmi! Öyle ise kışa girerken arı ve kovanlarınızada, bahara girerken yaptığınız bakımdan daha fazlası ile kışa girerken yapmalısınız. Çünkü arı ve kovanlarınıza bahar ve yaz mevsiminde hiç bakmasanız bile arı, bir şekilde kendi bakımını yapar, yapmak zorunda. Ama kışa girerken, sizin bakımınıza ihtiyacı var. Kovanı değiştirmeden ÖNCE; Varroa ilaçlamasını asit veya tütsü ile bir kaç kez yapınız. Varroa, eski kovanda kalsın. Varroa mücadelesini, kurutulmuş portakal kabukları ile yapabilirsiniz.
Bahar mevsiminde yaptığınız gibi kovanlarınızı yakarak veya çamaşır suyu ile temizleyiniz. Kovanlarınızın iç – dış taraflarını elden geçiriniz. Yarık, çatlak olan yerleri ağaç tutkalı veya silikon ile kapatınız ki kovan içerisine su girmesin. Ballı – polenli çitaları dış taraflara gelecek şekli ile çitalarınızı yerleştiriniz. Arıların seyrek şekilde petek üzerinde dolaşmasına müsaade etmeyiniz. Arıların petek sayısını azaltınız. EN ÖNEMLİSİ:
Bir kovandaki arı sayısı 10 dan az ise şunu kesinlikle yapınız. Kovanın içine tatlı girecek ve çitanın üst hizası ile sıfır sıfıra gelecek şekli ile ince gözlü (1.5 – 2 cm kalınlığında) STRAFOR u kesiniz veya marangoza kestiriniz. Arılar, straforu oyar veya deler. Önemli değil. Çitalarınız 8 ve daha az ise, straforları sağlı – sollu ilk başlara koyunuz, arıların üşümesine engel olacaktır. Faydasını baharda göreceksiniz.
Aldığınız balın yerine mutlaka ve mutlaka, bal sağımından sonra Eylül ayında 1+1, Ekim ayında 2+1 şerbeti veriniz. Verdiğiniz şerbet ve koruma maksatlı STRAFOR un verdiği ısı sayesinde, güz mevsimi bile olsa, yağmurların bereketi ile, ana arının günlük atımı başlayacaktır. Konya bölgesinde, 15 kasıma kadar kapalı göz olur. -yaşadım-
Son bir nokta daha. Kovanlarınız sahil kenarında bile olsa, kuzey yönü kapalı bir yere ve 20 – 30 cm yukarıda bir sehpa üzerine koyunuz. Örtü tahtası ve dış kapak arasına ve kovanın dışına kesinlikle ÇUL – ÇUVAL- KAĞIT – NAYLON koymayınız – sarmayınız. . Ayrıca kovan içine koyacağınız bölme tahtası tarafındaki boş yere bile kağıt – talaş koymayınız. Su ve buharı emer. Ve rutubet yapıp, içeriyi soğutur. Kovanlarınızı öne doğru biraz eğimli koymanız iyi olur. Bereketiniz bol ola. 10/ 2012 Cuma
kışın kovanlarda arı azalması veya yavru atma : 05.2014 – Genelde arı azalmasının nedeni: Açlık, ihtiyarlık, kovan içinde oluşan ıslaklık sonucu NEM, ve arıları gereksiz yere rahatsız edilmeleri, diğer tabir ile zamanımızın hastalık adı stres. En önemli nedeni: Genç arı sayısının az olmasıdır. Yani ana arı Ekim, Kasım aylarında günlük atımını azaltmış veya bırakmış. Zürriyetin devamı denir ya , onun gibi bir şey. Genç arı olmadığı için, yaşlı arıların ömrü dahada azalıyor ve ölümlerde artış oluyor. İnsanlar arasında bilinen bir durum var. Ölüm; yaşlıya daha yakın , denir. O hesap. Arılarda ölüm, yaşlılardan başlar. Azalmanın sebebi bu ve bunlar.
Yavru atma davası ise, arının azlığı ve soğuk havanın etkisi ile orantılıdır. Tarlacı arıların ölmesi, petek üzerinde gezinecek arıların sayısını düşürür. İyi günlerde ana arı günlük atar. Günlükleri ve kapalı yavruları besleyecek ve soğuklardan koruyacak, genç ve yaşlı arılardır. Sayının düşmesi akabinde oluşacak soğuklardan dolayı tüm arılar bir yerde toplanmaya başlar. Bu toplanmanın neticesinde yetişkin arının gezinmediği petek içindeki günlük, larva ve pupa ve kapalı göz içerisinde çıkmak üzere olan yavru arılar üşür ve ölür. Yorganın, bacağımızın üzerinden sıyrıldığında bacağımızın üşümesi gibi. Haliyle kovandaki arılar, gözlerdeki ölü arı larva ve çıkmakta olan arıları dışarıya atar. Ayrıca aynı soruların daha geniş cevabı için, 12 Ay Boyunca Yaz ve Kış Mevsiminde Arı Ölümlerinin Nedenleri 01.01.2011
kışın, ocak şubat mart aylarında arıya verilen kek faydalımı zararlımı olur : 05.2014 – Kışın Ak deniz, Eğe ve kısmen Marmara denizi sahil bölgeleri dışında iseniz, Aralık, Ocak, Şubat ve Mart ayı ortasına kadar KEK VERMEYİNİZ. Önce şunu üstüne basa basa yazayım. Efendim, kek verilirse arılar kesinlikle ölürrr. Hayır. O kadar değil. Sadece şu kadarını iyicene biliniz ki; Ballı keki yiyen arının, harareti arttığı için su içmek isteyecektir. Kovan içerisinde su olmadığı için, soğuk havalarda su içmek için dışarıya çıkarlarsa, arıların erken ölümlerine sebebiyet verirsiniz. O kadar. Bu durum ise, koloninin gelişmesini olumsuz etkiler. Ama felaket olmaz. Küçük bir örnekli açıklama :
Kek, ister bal ile ister su ile yapılsın. Sonuçta, arı tarafından işlenmemiş veya su içerisinde fiziksel özelliğini kaybetmemiş -pudra- şekeri veriliyor. Bal tatlıdır ama, daha önceden arı tarafından işlenmiş ve kendine yarar şekli ile peteğe koyduğu için, kışın yediği bal yüzünden arı, suya gitmez. Ama kek içerisindeki susuz ve ballı saf pudra şekerini yiyen arının harareti artar. Çünkü, ağzına aldığı şekeri kendine yararlı şekle sokması için midesinde işlemesi, emek harcaması lazım. Şöyle düşünün: Sıcak yemeği yerken mi su içersiniz – ılık yemeğimi yerken mi? Siz ne hissederseniz, arıda onu hissedecek. Ve (sıcak) susuz ballı keki yiyen arı, su içecek. Manası bu kadar basit. Bu sürede vücudunda ısı artacak – su kaybolacak. Arı, yılan gibi soğuk kanlı can’lıdır. Soğuk havada artan ısısını üzerinden atması için, kovanı terk etmesi gerekir. Bu sefer araziye su için çıkacak ve soğuk havada kasları uyuşacak ve ölecek. İç bölgelerde kekin verilebilecekği en uygun aylar nisan ve Mayıs aylarıdır. Çünkü bu aylarda oluşan soguk havalar, uzun sürmez.
kışlatılan arılara su vermek lazım mı: 05.2014 – Kışlatılan arı, kapalı bir mekanda ise yakınına su koymak gerekir ( bu arada kovanlar 4 tarafı kapalı bir mekana konulmaz, devamlı açık kapı veya penceresi olmalı). Dikkat edin; Kovan içerisine su konulmaz. Arı, kışın kek verilmediği müddetçe su içme ihtiyacı hissetmez. Baldaki su oranı, arının su ihtiyacını karşılamaya kafidir. Özellikle kışın arının su içtiği yer çok uzakta ise, kovanın dış yanına su kabı koymanız iyi olur. Ayrıca, uçuş tahtasına yağan yağmur damlalarını arı, içer. 28.09.2011
kovan başı ne kadar propolis alınır ve propolisli bitkiler: 05.2014 – Arıların özellikle reçineli ağaç cinslerinden toparladığı, koruyucu özelliği olan, kovanlarda yarıkları kapadıkları, ayrıca kendilerini tedavi etmek içinde kullandıkları bir maddedir. Propolis ülkemizde çam, söğüt, ardıç, şeftali, erik, kayısı, kestane, kavak ağaçı, ayçiçeği ve kabak çiçeğinin taze dal ve filizlerinde, fazlası ile bulunmaktadır. Arı sağlığı açısından gerekli olan gerçek propolisin, orman menşeli, asfalt yollardan çok uzak bir arı ürünü olması gerekir. Kovan başı alına bilecek saf propolis miktarı ise ancak gram ile ölçülür. Bu miktar ise arıların gücüne (≈60.000) kovanın konulduğu yere bağlı olmakla beraber, propolis tuzağı ile bir sezon boyunca en fazla 150 gr kadar propolis almak mümkün olabilmektedir. Propolis, toplanıldığı ülke ve getirildiği bitki çeşidine göre kahverenği, ten rengi, sütlü kahve, gri / yeşil, koyu yeşil renklerinde olmaktadır. Uçuş deliğinin iç tarafından ve çitaların her yerinden toplana bilecek propolis miktarı ise yine ≈ 1 kğ olacaktır. Tavsiyem:
Çita ve kovan üzerindeki Propolisi temizlediniz. Alacaksanız ne ala. Almayacaksanız, gelişi güzel atmayınız. Sıyırdığınız propolisi temiz bir taş, kaya, ağaç vb üzerine bırakınız. Ki, arı buradaki propolisi tekrar kolayca en kısa yoldan, yerine koysun, uzağa gitmesin. Bereketli ola. 28.09.2011
Kovan içindeki NEM durumunun tespit şekli : 05.2014 – Nemin nedeni; kovan içinin yeterli derecede havalandırılmaması nedeni ile oluşur. Koloni kuvvetlendikçe, nem oranı artar. Kovan içerisindeki arıların vücut ısıları 36 ‘C ye kadar yükseliyor. Dış hava ise bu dereceden düşük. Arılar üşümesin diye, uçuş deliğini küçültürüz, bu sefer kovan içi sıcaklığı artar. Dışarıdan giren soğuk hava ile kovan içerisindeki sıcak havanın karışımı neticesinde, soğuk hava içerisindeki NEM, buhar durumundan su damlacığı şekline dönüşüp, kovan dibinde birikmekte dir. Bu durum Koloninin çökmesine neden olan bir etmendir. Onun için uçuş deliği, en azından yeterli derecede açık olması lazım. 03. 2014
Kovandan polen alım miktarı ile polen ve bal arasındaki besleme farkı : 05.2014 – Kovan içerisinde 10 çita hesabı ile, 4 çitanın yarımşar bölgelerinde polen var ise, gelen poleni alınız. Bu hesaba göre kendi polenli çitanızın hesabını yapınız. Ayrıca, topladığınız poleni havadar yerde, üstünde hafif bir bez örtü ve gölgede kurutunuz. Poleni çok hafif nemli şekilde, cam kavanoz içerisinde ve buzdolabında muhafaza ediniz. 04.2014
Seyrettiğim bir programda konuşan profesör; 5 gram polen = 1 kğ bal demişti. Bana göre neden profesör böyle demişti! Çiçeğin amacı, tüm canlılarda olan üreme isteği. Üreye bilmesi için ise az çok bir esintinin olması ki, soyunu devam ettirebilsin. Esintinin olmadığı yerde ise çiçekler bu işi arıya yaptırmaktalar. Bunun içinde arıyı poleni için çektiği yerde çiçeğin merkezinde oluşturduğu, arılara tadından dolayı cazip hale getirdiği nektarını üretmektedir. Bir bakıma nektar, bitkilerin yan ürünüdür. Diğer taraftan polende bulunduğu söylenen vitamin ve diğer faydalı moleküller ile birlikte ve fazlası ile polen, bitkilerin ÜREME ORGANIDIR. Düşüncemi şu şekilde netleştireyim. Balık yemeyen çok az insan var. Ama kimi insan balık etinden ziyade balığın üreme tohumu olan HAVYAR ı daha çok tercih eder. Evet havyarın besleme özelliği ne ve ne kadar fazla ise; POLEN de çiçeğin HAVYARI VE O KADAR BESLEYİCİDİR. Ama ne yazık ki insanımız bunun bilincinde d değildir. 01.2015
kovan önünde -üzerinde- arıların salkım yapması : 05.2014 – Kovan içi artan sıcaklık, petek azlığından dolayı aşırı sıkışma. A – Aynen insanın sıcaktan balkona çıkması gibi arılarda dışarıya serinlemeye çıkıyor. B – Kovan içerisindeki arıların, ayak atacak yeri kalmamış. Petek örme ile görevli arıların yapacak işi olmadığı için, dışarıya çıkmış – çıkartılmış. Petek koymanız lazım. Koydunuz. 10 çita tık nefes oldu! C – Arı hala dışarıda ise: İlave koymalısınız. 31.07.2012 salı
kovanı nasıl ve ne şekilde koymalıyım : 05.2014 - Bazı arıcılar, ama tecrübesinden ama bulunduğu yerin mecburiyetinden, kovanlarını değişik yönlere koymaktadır. Lakin genel uygulamada, yaz – kış arı uçuş tahta yönü güneye bakacak şekilde konulmalı. Öne doğru 1 – 2 cm eğik, yerden 20 – 30 cm yükseklikğe konulmalı. Kesinlikle örtü ve üst kapak tahtası üzerine ve kovan içine çul – çuval – gazete kağıdı – karton – naylon örtmeyiniz. Nem yapar. Kış için kovan koyacağınız yerin, kuzey tarafı kapalı bir yer olursa, çok iyi olur. Kovanlarınızı yazın seyrek – kışın birbirlerine yakın koyunuz. Rüzğarı keserler. 08.08. 2012 Çarşamba
kovan önünde -yerdeki- ve içindeki arı ölümlerinin nedenleri : 05.2014 – Bu sorunuzun cevabı için 12 Ay Boyunca Yaz ve Kış Mevsiminde Arı Ölümlerinin Nedenleri bu başlığa tıklayınız
Neden üç-dört yıl üst üste bal verimi alamayız : 05.2014 – Her sene aynı miktarda bal, alamayız. Neden? 1- Arıcının tecrübesi, 2 – O sene içerisindeki mevsim şartları. Yağmur, soğuk, mevki ve kovan sayısı 3 – Kovan içerisindeki koloni güçü, üst üste bal verimini etkileyen etmenlerdir. 11.2012
nektar gelmiyor şerbet verilirmi?. Sezon sonu bitmek üzere, çitalarda yeterince nektar yok ve sırlanma olmuyor! En azından balın olgunlaşa bilmesi, doğal balın arı tarafından yenilmesini önlemeniz babından, arının sayısına göre 3 – 4 güne bir, 1 ila 3 su bardak arası şerbeti, doğal bal alabilmeniz için, veriniz. 5.2013
nisan ayında -veya hangi ay olursa olsun- arı kaç çita olmalıdır : 05.2014 - Hangi ay olursa olsun; kovanda olması gereken (önlü-arkalı) arılı çita sayısı, sizin arıya karşı görevinizle – bakımınızla eş değerdir. Benim Seydişehir’de, 16 Mart 2011 itibari ile 3 tane kovanım var. Dışarıdaki hava sıcaklığı 21′C idi. Daha öncesinden hava durumu hakkında bilgi sahibi olduğum için ve geçen bir kaç gün içerisinde arı ölümleri fazla olduğundan, kovanları açmaya karar vermiştim. Yalnız geçen sonbahar da kovanların her birine, en az 7şer çitalık bal bırakmıştım. Ben, az arı göreceğimi beklerken, her bir kovanımda 6-7-8′er çıtalık önlü-arkalı arıların olduğunu gördüm. Çitaların üzerinde açık ve kapalı yavru gözleri vardı. Daha hiç yenmemiş veya kısmende olsa bal ile doldurulmuş fazla ballı çitaları çıkartıp, kısmen veya boş çıtaları koydum. Ayrıca bir gün öncesinden hazırladığım 2+1 oranında şurubu, Limon suyu ile karıştırıp verdim ve kapattım. Bu arada bir örnek vereyim:
2010 sezonunda, 75 kovanı olan bir arıcı arkadaştan, arılarını Ustalarım almak istedi. Arıları kuvvetli sayılmazdı. Fiatı az buldu ve satmadı. 2011 yılı Mart ayında bu kovanlara bakmaya gittim. Arıcı arkadaş, arılarına şerbet vermediği gibi, kış için gerekli önlemlerini almamış. O 75 kovanın hali 2011 Mart ayında, içler acısı idi. Arılıktaki 75 adet kovan içerisinde, arıların girip çıktığı sadece 20 kovan vardı. Bunlarında sadece 3 tanesi biraz canlı idi. Ayrıca içinde arı olan 20 kovandaki arı sayısı, benim 1 kovanımdaki arı kadar etmezdi. O resme bakmak isterseniz. Fotoğraflarla Seydişehir, Arıcılık ve Tabiat. Tıklayınız ve Nisan ayında kovan içerisinde arının kaç çita olması gerektiğine siz karar veriniz. 16.03.2011
petek işlenmesi: Yeni petek işletmeniz bulunduğunuz bölge ve tarladan gelen nektara bağlı olmakla birlikte ancak mart, nisan ve mayıs ayında kolayca mümkün olur. Haziran ayında şerbet bile verseniz, örülen petek düzgün olmaz. 06.2014
ruşet kovanın gerekliliği : 05.2014 – İki çitalık bir arının, 10 çitalık bir kovanda bekletilmesi gerekmez veya bırakmak istemezsiniz. Ruşet kovanlar, az sayıdaki çitaların bir bakıma saklanılmasını temin eder. Veya yedek analı arıların bir süre orada bekletilmesi için gereklidir. 12.2012
Seydişehir bal üreticileri birliği telefonu : 05.2014 – Başkan Mustafa Taşdöğen tlf : 0 505 3541080 31. 07. 2012
Seydişehir İlçe Tarım Md. kayıtlı arıcı ve kovan sayısı: 05.2014 – İlçe Tarım Merkezine kayıtlı 70 arıcı ve 6.000 kovan var. Kayıtlı 64 arıcı, 5.500 kovan için, devletten destekleme kredisi için baş vurmuş. Bu seneye ait destek kredi miktarı kovan başına 8.00 lira. Gine bu seneye ait Seydişehir ve çevresinde kovanı bulunan yabancı kayıtlı arıcı sayısı 30 kişinin ≈ 1.750 arı kovanı var. 11.2013
şerbet verme şekilleri ve zamanı : 05.2014 – Nisan – Eylül ayları içerisinde şerbet veriyor veya vermeye devam ediyorsanız 1+1 ölçeklerinde şerbet veriniz. Doğal nektar balı alacak iseniz; – orta Anadolu bölgesi için belirtiyorum – 15 Haziran / 15 Ağustos arası şerbeti, mecbur kaldığınız zaman veriniz, vermelisiniz. Ekim – Mart ayı arasında ise 2+1 oranında şerbet vermelisiniz. Çiftleşmemiş (veya daha günlük atmamış, kapalısı olmamış hazır) ananın olduğu oğul arısına, ilk seferde vereceğiniz ballı çita haricinde, kapalı yavrusu oluncaya kadar şerbet vermeyiniz. Eski analı oğula, şerbet veriniz. Şerbeti, soğuk mevsim ve 14 C’ altındaki havalarda, kovan içerisindeki hatıl bile olsa vede örtü tahtası üzerindeki şerbetliğe şerbet dökmeyiniz. Yumak olmuş arı, şerbet yemeye gelemez. Ancak ve ancak, arıların uçuştuğunu görürseniz o zaman verebilirsiniz. Sıcak zamanlarda ise, yağmaya sebep vermemek şartı ile, her zaman vere bilirsiniz. En doğrusu, ikindi – akşam arası vermenizdir. Veya öğle vakti bile olsa, açıkta şerbet bulundurmamak, başka arıların üşüşmesine meydan vermemek şartı ile de, verebilirsiniz. Haliyle bu usul, risklidir. 05.2014
şubatta arıcılıkta teşvik şurubu ve hazırlanışı : 05.2014 – Önce şerbetin hazırlanışını yazayım. Kişiye göre değişir. Kimileri suyu kaynatır, soğutur ve şekeri döküp karıştırır. Bende yıllardır soğuk suya şekeri döker, çalkalar, arıya veririm. Genelde 1 – 2 limon sıkarım. Bazende içine 5 lt şerbete bir çay kaşığı kadar iri tuz -yemek tuzu değil- dökerim. Şubat – Mart aylarında kovanlarınıza baktınız, kovan uçuş tahtasında petek kırıntıları ve önünde arı ölümleri var veya yiyeceğin kalmadığını düşünüyorsanız, Arıları canlandırmak için, şerbet vermeniz lazım. Bunun içinde içerisine bir limon sıkıp 1 ölçek su + 2 ölçek şeker şerbeti vermelisiniz. (Limon, şerbetin şekerlenmesini önlediği gibi, unutmayalım’ki doğal antibiyotik ve C vitaminidir.). Bu şekildeki şerbeti bir kere veriniz. Bu şurup, arıların eski gücüne gelmelerini sağlayacaktır. Bu yapılan besleme şekline teşvik şurubu denir. Bilimsel açıklamadır: Şerbeti kesinlikle kaynatarak vermeyiniz. Kansere neden oluyor.
temmuz ayında -uçuş tahtası- kovan önünde petek kırıntıları : 05.2014 – Arkadaşım bu ayda bu kırıntılar oluşuyor ise kusura bakmayın siz arıyı A – AÇ bırakmışsınız, şerbet verin. B – Arı nüfusu çoğaldı. Genç arılar petek içlerinde ve üzeri sır lı olan balları yemek için sırlarını parçaladılar, kırıntılar bunlar olabilir. C – Bir nedenden ötürü arılar, peteği beğenmemişler. Bakınız, gerekiyorsa peteği değiştiriniz. Yiyeceği yok ise, ballı çita veya şerbet veriniz. 01.2011 pzt
varroa ile mücadele yolları : 05.2014 – En temiz ve tehlikesiz şekli, daha önceden hazırlanılmış pudra şekerinin, çitaların arasından arıların üzerine bir şekilde -elek, avuç içi- dökülmesidir. Her vakit yapılabilir. Varroalar aşağıya düşer. Bu arada aynı zamanda şerbet verecekseniz, önce şerbeti verip sonra varroa ile mücadele ediniz.
Formik asit : Bununda en kolay şekli, piyasada formik asit emdirilmiş içinde 10 +10 karton bulunan ilaçlardır. Bu ilaç, çita gözlerinde günlük var iken çita üzerilerine konulur. Alınacak bal var iken, yapılmaz.
Varroa için Tütsü -duman- : Bal birikimi zamanında yapılması uygun değildir – yapmayınız. Bal sağımından sonra, karanlık hariç özellikle akşam vakti sıcak – soğuk her an üçer gün ara ile üç kere verilmesi lazım.
Esansiyel -uçucu bitkisel- yağlar : Kekik, Timol, Mentol, Kafurun, Okaliptol yağlar. Bu yağlar eczane veya aktarlarda bulunur. Bu yağlar tehlikesiz olmakla beraber kokusu ağır olduğu için petek ve bala sirayet eder. Bu sonuç pek uygun görülmez. Uygulama şekli olarak; Sıcak havalarda, Çita üzerine serilen bir bez üzerine, alınan şişe içerisindeki yağın 1/4 veya yarısı eşit şekilde dökülür. Örtü tahtası hemen kapatılır. Sıcak havalarda etkilidir.
Petek alt kesimin kesilmesi şekli ile : Özellikle nisan ve mayıs aylarında her kovan içerisindeki 1 -2 çitanın en alt tel kısmına gelen ham peteğin bölümü kesilir, bu şekilde kovana yerleştirilir. Bu kısma arılar erkek gözü olacak şekli ile mum örerler. Varroa en çok erkek arı gözlerinde olur. Bu gözler sırlandığı zaman telin dibi ile kesilip atılır. 1 – 2 sefer yapılıp atılması normal. Daha sonrası, yapmayınız.
EK BİLGİ : Varroa ile mücadele için kurutulmuş portakal kabuğu hakkında, (acılmaz ise yorum kısmına sorununuz ne ise yazınız, ben cevaplamaya çalışacağım) aşağıdaki linki tıklar veya kopyalar iseniz, açılan sayfanın orta sonlarına doğru buralarda, benim anlatımımdan daha fazla bilgi bulacaksınız.. http://library.cu.edu.tr/tezler/7682.pdf Mecit ALBAYRAK
