Türkiye’de Arı ürünleri Kovan Sayısı ve Ballı bitkiler.

Burada yazmaya çalıştığım bilgiler, 45. Istanbul Apimondia 2017 bünyesi içerisinde, konu ile alakadar yetkililerin (karma) sunum ve tercümeleri ile, sunum anında belirtilen internet adreslerinden edindiğim bilgiler doğrultusundadır. —-

01.2022 – 2019 yılına (daha sonrasını bulamadım) ait Arıcılıkta, Tarım Bakanlığı verilerine göre:     Türkiyede kayıtlı arı işletmesi 82.000 kişi, Türkiyede kayıtlı kovan sayısı ( dünyada 3.) 8,128.000 adet,  Türkiyede üretilen bal miktarı (dünyada 2.) 114.067 ton,  Türkiyede üretilen mum miktarı (dünyada 4.) 4.737 ton mum üretilmiş.  Dünyada en çok bal üreten 2019 yılı  1. Çin’den  2. Türkiye ve 3. Kanada (2017 öncesi Uganda yıllık 30,000 ton mum satıyormuş). Türkiyenin 2019 yılında satın aldığı bal miktarı ise; 31,555 ton.

Türkiyede, kovan sayısı artıyorken, üretilen bal miktarı düşmüş. 2020 ∼bal fiyatı ise 42.00 tl (bu bilgiler kaynağı, FAO ağırlıklıdır)

Dünyada 28 çeşit arı yaşıyor. arı cinslerinden 4 tanesi Türkiye’de bulunuyor/ yaşıyor. Bunlar; Anadolu; Kafkas; Suriye ve İran arısı (Ki, bunlardan sadece Anadolu ırkı, bize aittir. Diğerleri komşu olduğumuz için gelmiş – getirilmişlerdir. Mesela Kafkas arısının Avrupada ki adı; Rus arısıdır.)

Türkiye’de ortalama kovan başı üretim; 13,31 kğ dır. Dünyada üretilen çam balının % 92 Türkiyede üretilmekte idi. Lakin 2021 yılı Temmuz ayı ve sonrası, özellikle sahil kenarlarımızda çıkan ve çıkartılan Orman yanğınları nedeni ile, basara üretimine büyük bir darbe vuruldu. B u yangın sonrasında kaybedenler insanlık ama kazananlar! Emlakcılar olacak!!. Çam balının büyük bir miktarı gıda sanayinde ve dondurma imalatında tatlandırıcı olarak tüketilmektedir.

Yapılan açıklamalara göre; Edirne’den –  Kars’a doğru en fazla bal yapan bitkiler, en fazla nektar veren bitkilerAyçiçeği, pamuk, narenciye, pürem, yabani çilek, orman gülü, mera çiçekleri, kekik ve dilfir birbirine benzer, kiriş (pürem gibi uzun ama tek gövdeli, uzun yapraklı. poleni çok olur.), geven, dilfir, hay-ı-t, gevrek otu, sarı çiçek (sünemit) poleni çok olur, keçi boynuzu, pürem, çeşitli meyve ağaçları, akasya, çam, köknar, ladin -son 4 tanesi özellikle salgı balı için-, ıhlamur, kestane, korunga, peygamber çiçeği, misk çiçeği,  kızıl yonca, ballı baba, hardal, fiğ, üçgül, oğul otu, karagan, ada çayı, kızıl çam, kanola, tütün, unutma beni   görülür. İlaveten yağmurun yağmadığı ve havaların sıcak olduğu haziran, ekim ayları içerisinde meşe ağaçlarında   basara balı olur. Bal verimi yüksek olan bitkilerin % 80 kadarı ve 12.000 çeşidinin ülkemizde bulunduğu açıklanıyor.

Bal üretimindeki azalmanın sebebi, sadece tabiatta olan bitki çeşitliliğinin azalması değil, eskiden göz alabildiğince uzanan sulak ve yeşillikler içerisindeki ovalarda, 1,5 milyon kovan varken şimdi ölçüsü azalmış mera, susuzluktan kurumuş ülkemiz toprakları üzerinde, 5 milyon kovan -artarak- bulunmaktadır. Yani bal paylaşımı artmış, paylaşılan arazide azalmıştır.

Diyeceksiniz ki; AB veya ABD de bal üretimi ve bal fazla, bizde niye az! Örnek vereyim:  2015 yılı Zonguldak Kanal 67 tv’de yayınlanan bir arıcılık proğramında belirtildiği üzere; İsrail de  her 3 km mesafede sadece  40 kovanın bulunmasına müsaade edildiği vurgulanmıştı. Benim Kovanlarımı koyduğum yerde kuş uçumu  400 mt çap içerisinde 14 arıcı ve ≈ 300 kovan vardı. Ne kadar nektarlı bal olacak!

(2017 ve öncesi) Ülkemizde yıllık ve ortalama olarak 4 milyon adet ana arıya ihtiyaç duyulurken sadece bu sayının % 10 karşılanabilmektedir. Ülkemizde 10.000 ana arı üreticisi olması gerekirken; Ana arı üreten arıcı sayısı, 200 ün altındadır.  Ana üreten arıcılarımızın % 28 İlk okul; % 14 Orta Okul; % 39 Lise % 5 Üniversite mezunudur. Ege bölgesindeki 3 il içerisinde arıcılar ile yapılan araştırma sonucuna göre, 1 kğ balın maliyeti 7,00 TL dir.

2016 yılında 228 kğ arı sütü üretilmiş. Arı sütünün 1 gr maliyeti; Arıcı emeği hariç; 0,35 $. Arı sütünün toptan –  perakende satıcı ort. 1 $ İlavesi ve 20 çitası dahil bir kovanın maliyeti 100 $; 10 çitalık arının fiatıda 100 $.  Şubat 2018 ı $= 3.83 tl

Örnek: 2017 ve öncesi Makedonya’da kovan başı üretim 14 kg. Perakende bal satışı 1 kg 6 Euro, toptan satışı ise 4 euro. Arı sütünün 1 gr / 4 euro; Polen 1 kg/ 26 euro; Propolisin 1 kg/ 37 euro; Yeni ham mum 1 kg/ 10 euro, eski mumun 6 kg ise/7 euro.  11.02.2018  Mecit Albayrak

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir